Literatuur

Op deze pagina staat een overzicht van de kennis die het Instituut Asbestslachtoffers sinds de oprichting in 2000 heeft verzameld en/of gepubliceerd. Onderscheid wordt gemaakt tussen eigen publicaties en externe bronnen. Indien beschikbaar zijn links naar de publicaties toegevoegd.

IAS: Onderzoeken

TNO (2023). Resultaten nadere verdieping Asbestregister. TNO2023 R12216 – 4 december 2023. S. Ruiter, H. Ben Jeddi, S. Spaan
IAS (2023). Asbestslachtoffers IAS nu: ouder, meer vrouwen. IAS Monitor Cohortonderzoek. December 2023
Rozema, B.V. & Hebly, M.R. (2023). Verjaring in asbestdossiers: oplossing in deelgeschil? Evaluatie IAS-pilot. Augustus 2023. Erasmus School of Law.
IAS (2023). Schildersziekte raakt niet alleen schilders. Factsheet over CSE. Maart 2023
Auxilium (2023). Samenvattend rapport Onderzoeken toevoegen functies aan asbestberoepen. Januari 2023
Auxilium (2022). Brandweerpersoneel. Onderzoek toevoegen functies aan asbestberoepen met aanvulling n.a.v. artikel IARC. December 2022
Auxilium (2022). Kraanmachinist. Onderzoek toevoegen functies. November 2022- B9732 kraanmachinist – met literatuur en aanvulling n.a.v. rapport NedSEK
Universiteit Utrecht en Maastricht (2021). Haalbaarheidsstudie voor het Instituut Asbestslachtoffers. November 2021
Jonkhout, S. (2021). Onderzoeksrapport Vrouwen en mesothelioom. Een mixed-method onderzoek naar de oorzaken van mesothelioom bij vrouwen. Oktober 2021
Auxilium (2021). Chauffeur- Onderzoek toevoegen functies, juni 2021 B9855 Chauffeur
Auxilium (2021). Scheepsofficier – Onderzoek toevoegen functies, augustus 2021 B042 Scheepsofficier
Auxilium (2021). Winkelbediende – Onderzoek toevoegen functies, augustus 2021 B48 Winkelbediende
IAS (2020). Bemiddelingen voor asbestslachtoffers in de bouw. Augustus 2020
Eerste evaluatie deskundigenpanel verjaring (2020) – januari 2020
Burdorf A (2018) Sterfte aan maligne mesothelioom in Nederland: huidige trends en toekomstige verwachting. Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC Rotterdam. Prof Dr. A. Burdorf, CWN Looman, statisticus
Asbestgerelateerde longkanker (2018) – juni 2018
NKAL (2018). Update Asbestkaart. Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen (NKAL), 15 mei 2018: Remco Houba, Vanessa Zaat.
Betere inzet Asbestkaart en IAS Monitor (2017)– augustus 2017
IAS (2017)– Asbestslachtoffers in de agrarische sector – Januari 2017
Laarman, BS, Vaan, A.J, Akkermans, A.J. (2016). Perspectieven op het Instituut Asbestslachtoffers. Een verkennend onderzoek naar het functioneren van het Instituut Asbestslachtoffers
Laan, G. van der (2015). Compensatie voor asbestgerelateerde longkanker.
Commissie Hijma (2009).  Advies over doorbreking van de verjaringstermijn en stelplicht en bewijslast voor aansprakelijkheid voor het Instituut Asbestslachtoffers
Ouderen over de drempel – januari 2005
Asbestkaart.nl (2004). Gegevens over blootstelling aan asbest in beroepen en bedrijfstakken in de periode 1945 – 1994

IAS: Verslagen

Mini-symposium Beroepsziekten op een kruispunt 18 december 2023– Afscheidslezing Jan Warning
IAS Webinar 23 juni 2021 – Bemiddeling asbestslachtoffers onder de loep: “verzamelen van bewijs wordt lastiger”
Symposium 25 jaar asbestverbod april 2018 Lezing R.F. Ruers: het asbestverbod in de historische context
Symposium 25 jaar asbestverbod april 2018 Lezing Simone Aarendonk: IAS Monitor, kerncijfers over asbestslachtoffers
Symposium 25 jaar asbestverbod april 2018Lezing Prof. dr. A. Burdorf: Gezondheidsrisico’s van asbest. Trends en voorspelling van sterfte mesothelioom
Symposium 25 jaar asbestverbod april 2018 Lezing Jody Schinkel: asbest in en rond gebouwen en in de grond
Lustrumcongres IAS26 januari 2015
Ronde Tafelgesprek IAS Monitor – 22 augustus 2012
Lustrumcongres IAS – 26 januari 2010
Aanloop en de jaren 2000-2009, januari 2010
Expertmeeting asbest en longkanker – april 2006
Lustrumcongres – 26 januari 2005

IAS: Editorials

Op huisbezoek bij mensen die ziek zijn door stoffen, Oktober 2024
Werk aan de winkel, Juli 2024
Maatschappelijke erkenning voor slachtoffers, April 2024
Meer aandacht voor arbeid in de spreekkamer, December 2023
Geen oplossing voor de verjaring, Oktober 2023
Aandacht voor snel overlijden asbestslachtoffers, Juli 2023
TSB-regeling van start, April 2023
In memoriam Leon Widdershoven, Januari 2023
Asbestslachtoffers wegbereiders erkenning andere beroepsziekten, December 2022
Belangrijke stap voor asbestslachtoffers, Oktober 2022
Erkenning voor slachtoffers met andere beroepsziekten, September 2022
Blootstelling asbest vastleggen in register, Juni 2022
‘En daar stond ik dan met mijn neus bovenop’. April 2022
Lagere kans op schadevergoeding in de bouw. December 2021
Wie moet blijk geven van erkenning? September 2021
Verjaring door de jaren heen, juli 2021
Asbestkaart vernieuwd, december 2020
Erkenning voor slachtoffers met schildersziekte, september 2020
Tweede kans voor het deskundigenpanel verjaring, juli 2020
Asbestslachtoffers in tijden van corona, april 2020
Donkere dagen, december 2019
De meest gerede werkgever, september 2019
Geen geduld voor asbestslachtoffers, juli 2019
Tienduizendste aanmelding bij het IAS stemt tot nadenken en niet vergeten, april 2019
Er wordt weer gesproken over de redelijkheid en billijkheid bij het beroep op verjaring, januari 2019
Databank voor asbest-vragen, oktober 2018
Drempel voor asbestslachtoffers weggenomen, juli 2018
Een dossier om hopelijk nooit te gebruiken, april 2018
Angst door asbest, december 2017
Vijftigste IAS-nieuwsbrief, september 2017
Een race tegen de tijd, juni 2017
Bedrijfshistorisch onderzoek belangrijk voor asbestslachtoffers, maart 2017
Indirecte blootstelling reden voor schadevergoeding, december 2016
Verjaring probleem voor driekwart van de asbestslachtoffers met mesothelioom, september 2016
IAS Monitor mesothelioom geactualiseerd, september 2016
Een bittere erfenis uit het verleden, augustus 2016
Naar een nuchtere benadering in de omgang met asbest, juni 2016
Asbest verleden en toekomst, maart 2016
Machiel van der Woude neemt afscheid van het Instituut Asbestslachtoffers, december 2016
Ontwikkeling in kenmerken asbestslachtoffers met mesothelioom, september 2015
IAS Jaarverslag 2014: Asbestslachtoffers verdienen onze steun, mei 2015
Terugblik lustrumcongres 15 jaar IAS: hoe ziet de toekomst eruit? Maart 2015
15 jaar IAS: hoe ziet de toekomst er uit? December 2014
Vergelijking cijfers mesothelioom in Australie, Groot Brittannie en Nederland, september 2014
Is eenmalige asbestblootstelling levensgevaarlijk? Juni 2014
Ook asbestoseslachtoffers krijgen financiele tegemoetkoming, maart 2014
Per saldo: asbest in Nederland, december 2013
Doorbreking van de absolute verjaring in geval van mesothelioomclaims: de toepassing van de gezichtspunten uit Van Hese/Schelde, september 2013
Fatale asbestblootstelling, een complex begrip, juni 2013
Is de aansprakelijkheid van werkgevers opgerekt? Maart 2013
Hoe asbestgekte te beteugelen? De IAS Monitor als redder in de nood, december 2012
In memoriam Jan Christoffel Gmelich Meijling, september 2012
Asbestdrama Kanaleneiland: de risico’s, juli 2012
Asbestrisicoberoepen in ontwikkeling, juni 2012
IAS Monitor – Asbestslachtoffers in kaart, maart 2012
L histoire se repete. Harde asbestlessen worden nog steeds niet getrokken, december 2011
IAS bereikt driekwart mesothelioom patiënten, september 2011
Voorspellen is moeilijk, vooral als het de toekomst betreft, juni 2011
Praktische consequenties van het advies van de Gezondheidsraad om de normen voor blootstelling aan asbest te verlagen, maart 2011
Financiële compensatie voor Koreaanse milieu-asbestslachtoffers. Delegatie op bezoek bij het IAS, december 2010
Asbest: een (publiciteits)gevoelig onderwerp. Om hoeveel slachtoffers gaat het nu eigenlijk? September 2010
IAS Monitor geactualiseerd. Neemt het aantal mesothelioomslachtoffers af? Juni 2010
Verslag lustrumcongres IAS, 26 januari 2010
10 jaar IAS: zorgvuldig, snel en laagdrempelig, december 2009
Ontwikkeling mesothelioom in beeld, september 2009
Nieuw: IAS-Monitor 1989-2006, juni 2009
IAS-jaarverslag 2008: sterke toename aanvragen, mei 2009
Aan asbest blootgestelde gepensioneerde werknemers en zelfstandigen in Frankrijk onder toezicht , januari 2009
Veel onderzoek in de komende jaren bij het IAS, oktober 2008
In memoriam Ben Asscher, juni 2008
Asbestziekten, een Internationaal probleem, maart 2008
De totstandkoming van een nieuwe tegemoetkomingsregeling, december 2007
Asbestgerelateerde ziektes in Duitsland, september 2007
Is er sprake van onderaanmelding door vrouwen? Juni 2007
Erkenning voor alle Belgische asbestslachtoffers met mesothelioom of asbestose, maart 2007
Erkenning voor alle Japanse asbestslachtoffers met mesothelioom of longkanker, december 2006
(Gast)editorial door Sjaak Burgers, longarts in het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis, september 2006
Asbest: de verborgen tijdbom, april 2006
Hoe kunnen we blootstelling aan asbest en andere (nieuwe) gevaarlijke stoffen voorkomen? december 2005
Alimta, september 2005
Asbest houdt de wereld ernstig bezig, oktober 2005

IAS: Nieuwsbrieven

ISBG/IAS Nieuwsbrief Oktober 2024 – Nr. 78
Persoonlijke aandacht voor aanvragers heel belangrijk, Oktober 2024
De zorgplicht van de werkgever reikt verder dan de wettelijke blootstellingsnormen, Oktober 2024
ISBG/IAS Nieuwsbrief Juli 2024 – Nr. 77
Wim van Veelen en Mario van Mierlo: ervaren raadsleden nemen afscheid, Juli 2024
Wat is bemiddeling door het IAS en hoe werkt het?, Juli 2024
ISBG/IAS Nieuwsbrief April 2024 – Nr. 76
Oproep aan mesothelioompatiënten voor deelname aan een interview, April 2024
Binnen ISBG-cliëntenraad hebben de patiënten een stem. Interview met ISBG Cliëntenraad, April 2024
Hoe zit het met de bewijslast bij de regeling TSB. Juridische bijdrage. April 2024
ISBG/IAS Nieuwsbrief December 2023 – Nr. 75
Mini-symposium ‘Beroepsziekten op een kruispunt’ – 18 december 2023. Verslag. Keuzes maken voor een toekomstbestendig compensatiestelsel. December 2023
Gestaag beter vooruitzicht voor patiënt met asbestkanker. Interview met longarts Paul Baas. December 2023
Bakkers blij met stofvrij: hoe een sector grondstofallergie aanpakt. December 2023
Resultaten nadere verdieping Asbestregister. December 2023
Beroepsziekten en smartengeld. December 2023
Asbestslachtoffers IAS nu: ouder, meer vrouwen. December 2023
ISBG/IAS Nieuwsbrief Oktober 2023 – Nr. 74
Afscheid van een bevlogen voorzitter. Interview met Rob van der Heijden. Oktober 2023
Uitvoering regeling TSB in volle gang, Oktober 2023
Databank over asbestslachtoffers geactualiseerd, Oktober 2023
Hoe ver gaat de aansprakelijkheid van werkgevers voor stoffen gerelateerde beroepsziekten? Oktober 2023
ISBG/IAS Nieuwsbrief Juli 2023 – Nr. 73
Verslag 2023 IMIG Conferentie in Lille, Juli 2023
Getuigenbewijs van het grootste belang bij stoffen gerelateerde beroepsziektes, Juli 2023
ISBG/IAS Nieuwsbrief April 2023 – Nr. 72
Aansprakelijkheid werkgever voor gezondheidsklachten door blootstelling aan gevaarlijke stoffen? April 2023
Een inkijkje in de ISBG als organisatie: de arbeidshygiënist, April 2023
Nederlands promotie-onderzoek naar opereren bij mesothelioom, April 2023
Nieuwsbrief December 2022 – Nr. 71
IAS en ISBG werken ook samen voor deze nieuwsbrief, December 2022
Extra Nieuwsbrief Oktober 2022 – Belangrijke stap voor asbestslachtoffers
Nieuwsbrief September 2022 – Nr. 70
Gulle donaties zijn steun in de rug voor onderzoek naar asbestkanker, September 2022
Angst voor asbestziekten, September 2022
Nieuwsbrief Juni 2022 – Nr. 69
Hoe ver reikt de aansprakelijkheid van een werkgever voor een zzp’er? Juni 2022
Nieuwsbrief April 2022 – Nr. 68
Hoe ver reikt de zorgplicht van werkgevers? April 2022
Nieuwsbrief December 2021 – Nr. 67
Vrouwen tasten vaker in duister over oorzaak mesothelioom. December 2021
De zorgplicht van de werkgever ter voorkoming van schade bij de werknemer. December 2021
Asbest, “Het Magische Katoen”. December 2021
Nieuwsbrief Oktober 2021 – Nr. 66
Als een werknemer een beroepsziekte oploopt, wie is er dan verantwoordelijk voor de schade? Oktober 2021
Historische blootstelling aan asbest van de kraanmachinist, september 2021
Nieuwsbrief Juli 2021 – Nr. 65
De positie van nabestaanden van asbestslachtoffers, juli 2021
Nieuwsbrief Mei 2021 – Nr. 64
Historische blootstelling aan asbest bij de brandweer, mei 2021
Aansprakelijkheid werkgever voor asbestziekten? Geen uitgemaakte zaak!, mei 2021

IAS: Overig

Interview met Jan Warning: “Het wordt tijd voor een echte keuze”. Verbond van Verzekeraars, januari 2024
Artikel Pulmoscript: Vergoedingen ook voor patiënten met Werkgerelateerd allergisch astma en Asbestgerelateerde longkanker, maart 2023. Door Hugo Schouwink, longarts en bestuurslid IAS/ISBG
Artikel De Groene Amsterdammer: De dodelijke erfenis van een wondermateriaal met interview IAS, 23 november 2022
Presentatie Historical exposure to asbestos of (Dutch) firefighters. Modernet, september 2022. Door Auxilium, Tamara Onos en IAS, Simone Aarendonk
Interview met asbestslachtoffer Sjoerd de Vries, Jouw SVB 3, juli 2022
Artikel Cobouw: Vooral asbestslachtoffers uit de bouw maken weinig kans op schadevergoeding, februari 2022
Interview Omroep Zeeland met directeur IAS Jan Warning, 4 september 2020

Externe bronnen

Akkersdijk, H. (1984). Asbest in de arbeidssituatie in Nederland. Scheikundige dienst Arbeidsinspectie Den Haag
Burdorf, A., e.a., (1997). Schatting van asbestgerelateerde ziekten in de periode 1996-2030 door beroepsmatige blootstelling in het verleden, Vuga, ‘s Gravenhage
Centraal Bureau voor de Statistiek (2012). Standaard Bedrijfstakindeling 1974 en Standaard Beroepen Classificatie 1984. Rijswijk: H.van Hooff
Burgers, S & Buikhuisen, W. (2012). De eerste Nederlandse Richtlijn Maligne Mesothelioom. TBV 20, 2, februari 2012
Cobouw (2022). Vooral asbestslachtoffers uit de bouw maken weinig kans op schadevergoeding. Februari 2022
Doll, R. (1955). Mortality from lung cander in asbestos workers. Brit. J. industr. Med., 1955,12, 81
Gezondheidsraad (2010). Asbest: Risico’s van milieu- en beroepsmatige blootstelling (nr 2010/10).
Gezondheidsraad (1998). Protocollen asbestziekten: maligne mesothelioom
Gezondheidsraad (1999). Protocollen asbestziekten: asbestose
Hagmolen of Ten Have (2016). Financiële compensatie voor patiënten met asbestose
Harmsma (2006). Asbest in Kaart. Historisch onderzoek Asbestgebruik Methode Asbestkansenkaart. Register Historisch onderzoekbureau
Hebly M.R. & Lindenbergh S.D. (2004). Doorbreking van de lange verjaringstermijn en stelplicht en bewijslast bij vorderingen van mesothelioomslachtoffers op de werkgever. Rechtspraakanalyse 2009-2013
IKNL (2021). Integraal Kankercentrum Nederland. Informatie over longkanker, januari 2021
Kanker.nl (2021). Informatie over mesothelioom: januari 2021
Laan, G. van der (2009). Gemiddelde leeftijd patiënt met mesothelioom stijgt
Marinaccio, A e.a. (2007). Analysis of latency time and its determinants in asbestos related malignant mesothelioma cases of the Italian register. European Journal of Cancer. Dec. 43 (18):2722-28.
NDSM Werfbode 1962. Asbest. “Het Magische Katoen”. Pagina 21, 22
Nederlandse Kankerregistratie, 2020.  http://www.cijfersoverkanker.nl/
Peeters, M.G.P. (2007). Compensatie en erkenning voor werknemers met asbestziekten tussen 1978 en 2005. Een rechtssociologisch onderzoek. M.G.P. Peeters. ISBN: 978-90-5850-286-5
RIVM (2017). Gezondheidseffecten van asbest. Huidige en toekomstige omvang in
Nederland. RIVM Rapport 2017-0194. P.E.D. Eysink | T.A. Hulshof |M.J.J.C. Poos
Ruiter, J. de (1997). Asbestslachtoffers. Advies in opdracht van de staatssecretaris van SZW
Schermer, T.R.J. en Cox, A.L. (1999). Diagnostiek van maligne pleuramesothelioom en asbestose. Ned Tijdschr Geneeskd 1999 20 november;143(47).
I. J. Selikoff  J. Churg  E. C. Hammond (1965). The occurrence of asbestosis among insulation workers in the United States. Annals of the New York Academy of Sciences: https://doi.org/10.1111/j.1749-6632.1965.tb41097.x
Stumphius, J. (1969). Asbest in een bedrijfsbevolking. Proefschrift. Universiteit van Amsterdam, 27 februari 1969
Swuste, P (1988). Asbest, het inzicht in de schadelijke gevolgen in de periode 1930-1969 in Nederland. Delftse Universitaire Pers 1988
United States Geological Survey (2021) Asbestos Minerals Yearbook 2000 + 2017 (worksheet for world asbestos production and consumption calculations)
United States Geological Survey (2021). Virta, W.L. World Asbestos Supply and Consumption Trends from 1900 through 2003; US. Geological Survey Minerals Yearbook 2000 + 2016 (worksheet for world asbestos production and consumption calculations)
Wagner, J.C., Sleggs, C.A., Marchand, P. (1960). Diffuse pleural mesothelioma and asbestos exposure in the North Western Cape Province. Br J Ind Med 1960 Oct;17(4):260-71. doi: 10.1136/oem.17.4.260
WHO, IARC, 2020, mesothelioma 2016, males, all ages

Header text