Ontwikkeling in kenmerken asbestslachtoffers met mesothelioom
Hoe gaat het met de ontwikkeling van het aantal asbestslachtoffers met mesothelioom in Nederland? Gegevens hierover zijn te vinden op de website van het Instituut Asbestslachtoffers (IAS), waar de resultaten van de IAS-monitor worden gepubliceerd. Onlangs zijn de cijfers van de IAS Monitor Mesothelioom geactualiseerd met behulp van de cijfers van de Nederlandse Kanker Registratie over 2013 en een deel van de IAS-cijfers over 2014. Samenvattend laten deze cijfers zien dat in Nederland in 2013 meer dan 500 mensen de diagnose mesothelioom kregen. Daarvan was bijna 90% man en meer dan driekwart boven de 65 op het moment dat de diagnose werd gesteld. Bij verreweg het grootste deel is blootstelling in het werk de oorzaak van de ziekte.
Als nader naar de ontwikkeling gekeken wordt, vallen de volgende 5 punten op.
- Het aantal mensen dat jaarlijks mesothelioom ligt al sinds 2005 rond de 500 per jaar.
Als we de periode 1989-2013 nader bekijken zien we dat zien we dat tot 2005 sprake is van een stijging in absolute aantallen van 274 in 1982 tot 502 in 2005. Daarna stabiliseert dit aantal zich jaarlijks rond 500. Van een afname, ook in 2013, is helaas nog steeds geen sprake. Percentueel beschouwd (de relatieve aantallen) is de laatste jaren wél sprake van een lichte daling. De incidentie onder vrouwen is ongeveer acht keer zo laag als onder mannen.
- De gemiddelde leeftijd waarop mensen de ziekte mesothelioom krijgen neemt toe. De stijging zit vooral in het aandeel 65- tot 84-jarigen.
Het gaat hier om een trend die al jaren aanhoudt. Waarom is dat zo? Een mogelijke verklaring is dat mensen in het algemeen ouder worden. Een andere verklaring is dat de latentietijd steeds langer wordt onder invloed van beperkingen in gebruik (omvang) en toepassing (soort werk en product). Hoe intensiever de blootstelling, hoe korter de latentietijd en omgekeerd.
- Tegen de landelijke trend in neemt de incidentie in Zeeland en Zuid Holland af. Dit zijn provincies waar in het verleden veel scheepsbouw was.
Kijkend naar de regionale cijfers blijkt dat de incidentie in Zeeland en Zuid Holland afneemt ten opzichte van het landelijk gemiddelde. Dit heeft te maken met het sluiten van de meeste scheepswerven in de jaren zeventig. Veel (oud-)werknemers met mesothelioom zijn inmiddels overleden. De meer landelijke toepassing van asbest hierna vertaalt zich ook in een grotere incidentie in de andere regio’s.
- De ontwikkeling van nieuwe behandelingen heeft nog steeds geen positief effect op de gemiddelde tijd die mesothelioompatiënten na diagnose nog leven
Al jaren lang is te zien dat een kwart van de patiënten binnen drie maanden na diagnose overlijdt en tweederde binnen een jaar. Dit ondanks wereldwijd medisch onderzoek naar het ontstaan en behandeling van mesothelioom.
- Het aandeel jongere (65 min) mesothelioompatiënten is onder de vrouwen hoger dan onder de mannen.
Een verklaring is dat vrouwen gemiddeld jonger zijn als de diagnose wordt gesteld. Ze hebben ook naar verhouding minder in specifieke asbestrisicoberoepen gewerkt. Om deze reden zijn vrouwen oververtegenwoordigd in de TNS-regeling.
Simone Aarendonk, september 2015
Bron: IAS Monitor