Veel onderzoek in de komende jaren bij het IAS

Onderzoek speelt een belangrijke rol bij de advisering en bemiddeling door het Instituut Asbestslachtoffers (IAS). Individueel, ten behoeve van de beoordeling van een aanvraag voor een tegemoetkoming en een schadevergoeding vindt zowel medisch als asbest/arbeidshistorisch onderzoek plaats. Dit aan de hand van protocollen, waaraan de bij het IAS betrokken convenantpartijen zich verbonden hebben. In beide gevallen wordt gebruik gemaakt van de kennis en ervaring van vooraanstaande onderzoekers van o.a. het Nederlands Kanker Instituut, de Erasmus Universiteit Rotterdam, de Technische Universiteit Delft en TNO. Aldus worden waardevolle gegevens verzameld die zoveel mogelijk discussie uitsluiten.

Maar het door het IAS te genereren onderzoek is breder dan bovengenoemde onderzoeksactiviteiten. Ter versterking van de bemiddelingsfunctie van het IAS zijn in het Convenant Instituut Asbestslachtoffers van 1998 lijnen aangeven waarlangs het onderzoek zou moeten plaatsvinden:

1) onderzoek met betrekking tot de ontwikkeling en het onderhoud van een datatasysteem;
2) onderzoek in het kader van de kwaliteitsborging van procedures en protocollen, en
3) onderzoek met betrekking tot het tot stand brengen van protocollen voor andere asbestziekten (naast maligne mesothelioom).

Op basis hiervan vond in het verleden o.a. onderzoek plaats naar de historische asbestblootstelling in Nederland (asbestkaart), de uitvoeringskwaliteit van de dienstverlening van het instituut en de omvang en definiëring van asbestgerelateerde longkanker.

In de komende tijd zal een flinke onderzoeksinspanning door het IAS geleverd worden. Zo is per 1 oktober 2008 een project gestart dat verband houdt met de juridische knelpunten rond verjaring en bewijslast. Een commissie onder voorzitterschap van prof. Hijma zal trachten richtlijnen te ontwikkelen op basis waarvan de beoordeling van aanvragen sneller kan verlopen. Daarnaast zal op het epidemiologisch terrein door dr. Damhuis van het Integraal Kankercentrum Rotterdam (IKR) een monitor worden ontwikkeld waarmee de kwantitatieve ontwikkeling van maligne mesothelioom gevolgd kan worden. Ten slotte zal tot en met 2011 een omvangrijk medisch onderzoeksprogramma worden uitgevoerd dat uit de volgende vier projecten bestaat:

a) ODIS/Update en koppeling databanken
b) Evaluatie medisch protocol
c) Omvang en protocol longkanker
d) ODIS/Blootstellingonderzoek op basis van de IAS databank

Eerstgenoemd project is noodzakelijk om de drie daaropvolgende projecten uit te kunnen voeren. Doelstelling is om de digitale gegevens uit verschillende beschikbare databanken samen te brengen in een nieuwe databank, waardoor deze data met elkaar in verband gebracht kunnen worden. Het tweede project richt zich op het bestaande medisch protocol ‘diagnose maligne mesothelioom’ dat in 1998 tot stand is gebracht. Hierbij wordt o.a. onderzoek gedaan naar de kwaliteit van de gehanteerde diagnostische technieken en de werkwijze van de medische panels en de interactie met de uitvoeringsorganisatie. In het derde project wordt nader ingegaan op de definiëring van asbestgerelateerde longkanker en de omvang van deze groep asbestslachtoffers in Nederland in de periode 2008-2030. Verder zal worden onderzocht welk protocol het best toepasbaar is bij de beoordeling van betreffende aanvragen. Laatstgenoemd project richt zich op de vraag of er een relatie is tussen de mate van blootstelling en de aard van de gevonden maligniteit. Verder zal onderzoek gedaan worden naar de toepasbaarheid van de asbestkaart in de longartsenpraktijk teneinde de risico’s van de ontwikkeling van mesothelioom vast te stellen.

Bovengenoemd programma, dat wordt gefinancierd door de Ministeries van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Defensie, zal in opdracht van het IAS uitgevoerd worden door het Julius Center for Health Sciences and Primary Care, een onderdeel van het Universitair Medisch Centrum van de Universiteit Utrecht. Het Julius Center (JC) zal hierbij nauw samenwerken met het AMC Amsterdam, het Nederlands Mesotheliomen Panel en de werkgroep Mesotheliomen van de Longartsenvereniging. De samenwerking is verankerd in een stuurgroep die wordt voorgezeten door prof. Bas De Mol van het AMC, tevens bestuurslid van het IAS. Mevrouw drs. Simone Aarendonk zal namens het IAS optreden als programmasecretaris. Het onderzoeksteam van het JC zal bestaan uit de onderzoekers drs. Sjoukje van der Bij, dr. Erik Koffijberg en prof. Carl Moons.

Het programma is zo ingericht dat gedurende de periode 2008-2011 op verschillende momenten de onderzoeksresultaten openbaar worden gemaakt Zo zal er naar worden gestreefd om tijdens het aanstaande jubileumcongres van het IAS op 26 januari 2010 de resultaten van het project asbestgerelateerde longkanker te presenteren. Iets om naar uit te zien

Machiel van der Woude
Directeur IAS
Oktober 2008