Nieuwsarchief

Bêtacaroteen is een stof die in het lichaam wordt omgezet in vitamine A, een zgn. provitamine. Het komt voor in fruit en groenten. In dit overzichtsartikel wordt aan de hand van genetische technieken nagegaan hoe deze stof werkt in het lichaam. Bêtacaroteen lijkt namelijk zowel positieve als negatieve effecten voor de gezondheid te kunnen hebben. Enerzijds werkt het, bij normale inname, als antioxidant en beperkt daarmee o.a. het risico op kanker. Anderzijds is bij inname van extra doses, buiten de normale voeding, een verhoogd risico op longkanker waargenomen bij zware rokers en mensen die met asbest hebben gewerkt. Hoewel hiervoor verschillende verklaringen te geven zijn, concluderen Keijer en collega’s dat nog niet duidelijk is hoe bêtacaroteen deze effecten kan veroorzaken.

Bron: Keijer, J. et al. (2005). Beta-carotene and the application of transcriptomics in risk-benefit evaluation of natural dietary components. Biochim Biophys Acta. May 30.1740(2):139-46.

Abstract

Keijer J, Bunschoten A, Palou A, Franssen-van Hal NL.

RIKILT-Institute of Food Safety, Food Bioactives Group. Bornsesteeg 45, P.O. Box

230, 6700 AE, Wageningen, The Netherlands. jaap.keijer@wur.nl

Beta-carotene is a natural food component that is present in fruits and

vegetables and is also used as a food colorant and a supplement. Beta-carotene

is an anti-oxidant and a source of vitamin A. It is endowed with health

beneficial properties, but a number of studies showed that with high intakes it

may increase the risk for lung cancer in at risk individuals (heavy smokers,

asbestos workers and alcohol users). To establish the window of benefit, it is

necessary to identify early markers of effect and to obtain insight in the

mechanism of action of beta-carotene, in the absence and presence of

environmental risk factors. Genomics technologies are well suited to dissect the

mechanisms of action and identify the markers of effect. Human cell lines can be

used to analyse the effects of beta-carotene, but exposure studies with

beta-carotene show that cell lines display a widely variant behaviour, which

hampers translation to the in vivo situation in humans. Alternatively, animal

studies can be used. Especially the ferret seems to be a good model, but little

sequence information of this species is available. However, heterologous

hybridization on human cDNA seems possible and provides and a new tool for

molecular analysis of health effects of beta-carotene.

In de Nelson screeningsstudie is 70% van de longkankers, met behulp van een multi-slice CT scan, in een zeer vroeg en goed behandelbaar stadium ontdekt. Dit resultaat bespraken de onderzoekers in een bijeenkomst op 7 oktober j.l. Vaak is longkanker op het moment dat het ontdekt wordt al uitgezaaid naar andere delen van het lichaam en daardoor in 80% van de gevallen niet meer te opereren. De nieuwe CT techniek zou een belangrijke rol in de bestrijding van longkanker kunnen gaan spelen. Het Nelson-onderzoek is het enige grootschalige proefbevolkingsonderzoek op longkanker in Europa. Het wetenschappelijke bevolkingsonderzoek is gestart in september 2003 onder mannen en vrouwen tussen 50 en 75 jaar in een aantal regio’s. 16.000 Personen met een verhoogd risico op longkanker doen mee aan het onderzoek. De Gezondheidsraad schat dat iets meer dan 10% van de gevallen van longkanker gerelateerd is aan asbestblootstelling. Bron: Artsennet.nl, 10 oktober 2005.

Op 22 en 23 september organiseerde de GUE/NGL-fractie in het Europees Parlement een internationale asbestconferentie. Sinds 1 januari 2005 geldt in de gehele EU een verbod op het in handel brengen en gebruik van alle soorten asbest. De einddeclaratie van de conferentie roept, onder andere, op tot een boycot op wereldniveau en tot ontwerp en implementatie van een Europees Asbest Actieplan met specifieke acties op het gebied van preventie, mensenrechten en dubbele standaarden. Bron: Hesa, 28 september 2005.

Meer http://hesa.etui-rehs.org/uk/newsevents/newsfiche.asp?pk=414.

Staatssecretaris Ross trekt de komende jaren 2,5 miljoen euro uit voor onderzoek naar de begeleiding van terminale patiënten. Ze heeft dat aangekondigd in de Tweede Kamer. Bron: ministerie VWS, 9 september 2005. Meer minvws.nl

In een zaak tegen de Australische Raad voor Stofziekten (Dust Diseases Board) heeft een rechter uitgesproken dat een slachtoffer wel recht heeft op schadevergoeding omdat zijn longkanker veroorzaakt is door een combinatie van roken en asbestblootstelling. Medici schatten dat in Australië asbestgerelateerde longkanker twee keer zo vaak voorkomt als mesothelioom (longvlies-/buikvlieskanker). De Raad voor Stofziekten heeft daarentegen in de periode van 1968 tot 2004 slechts 300 x een vergoeding toegekend aan longkankerpatiënten in vergelijking tot 1800 x voor mesothelioom. Op grond hiervan wordt verwacht dat de Australische overheid aansprakelijk gesteld zou kunnen worden voor meer dan een biljoen dollar extra compensatie aan asbestslachtoffers met longkanker. In een reactie op dit artikel meldt de medische autoriteit van de Raad voor Stofziekten dat de Raad bij de diagnose van asbestgerelateerde longkanker het rookgedrag niet in aanmerking neemt. Bij de beoordeling wordt wel meegenomen: het arbeidsverleden, röntgenfoto’s van de borst, ct-scans en asbestvezels in longbiopten. De claim waarover de rechter zich heeft uitgesproken was afgewezen omdat er onvoldoende aanwijzingen gevonden waren dat asbest de longkanker had veroorzaakt. Bron: Daily Telegraph, Sydney, 12 en 14 september 2005.

In Australië is voor de eerste keer een schadevergoeding aan een klusser toegekend die in 1961 slechts enkele uren blootgesteld was aan asbestcement bij de renovatie van het huis van zijn zus. De rechter kende de vergoeding toe omdat het bedrijf geen waarschuwing op het product had gezet, terwijl dat bij veel andere asbestproducten in die periode wel werd gedaan. Advocaten verwachten dat er in de toekomst meer rechtzaken van consumenten tegen asbestproducenten zullen zijn dan van (ex-)werknemers tegen (ex-)werkgevers. Bron: Daily Telegraph Sydney, 8 september 2005.

Volgens het CBS zijn vorig jaar ruim 40 duizend personen overleden als gevolg van kanker. Bijna een kwart daarvan kwam voor rekening van longkanker. Longkanker is daarmee veruit de belangrijkste doodsoorzaak. Volgens de Gezondheidsraad komt naar schatting iets meer dan 10 procent van de gevallen van longkanker voor rekening van blootstelling aan asbest bij het werk. Bron: CBS webmagazine, 5 september 2005. Meer cbs.

In opdracht van het ministerie van SZW heeft het RIVM een verkennend onderzoek gedaan naar gezondheiddsschade door blootstelling aan stoffen op de werkplek. De onderzoekers concluderen dat mesothelioom, asbest-gerelateerde longkanker en asbestose vrijwel uitsluitend worden veroorzaakt door hoge dan wel langdurige blootstelling aan asbest. Dergelijke blootstellingen werden (worden) vrijwel uitsluitend aangetroffen in arbeidssituaties. Voor de totale bevolking bedraagt de ziektelast van deze ziekten 11.300 DALY’s. De sterfte bedraagt jaarlijks 778 gevallen. DALY staat voor ‘Disability Adjusted Life Years’, waarin vroegtijdige sterfte en jaren doorgebracht met ziekte op gewogen wijze bij elkaar worden opgeteld. Bron:Agriholland Nieuws, 30 september 2005. Meer http://www.rivm.nl/bibliotheek/rapporten/320100001.pdf

Het in de Eu verboden asbest wordt geëxporteerd naar Oekraïne. Onder andere Polen en Hongarije verkopen oude voorraden asbest aan dit land. De Socialistische Partij (SP) meldde dit na informatie hierover te hebben kregen van een vertegenwoordiger van de de Oekraiense Association of Environmental Law. SP europarlementariërs Erik Meijer en Kartika Liotard eisen dat de Europese Commissie deze praktijk onmiddellijk stopzet.

Bron: Het Financieele Dagblad, 23 september 2005.

In Twente lopen inwoners meer kans om asbestgerelateerde kanker te krijgen dan mensen in andere delen van Nederland. Dat komt door asbestvezels op wegen en boerenerven. Het onderzoek werd gehouden in opdracht van het ministerie van VROM en wordt binnenkort gepresenteerd aan de Tweede Kamer. Het parlement wil meer duidelijkheid over de gezondheidsrisico s van asbest in het milieu. Deskundigen hebben hun onderzoek gericht op vrouwen die aan longvlieskanker (mesothelioom) zijn overleden en die nooit in contact zijn geweest met asbestverwerker Eternit in Goor. Bron: Overijssel.nl, 13 september 2005. Meer http://portal.overijssel.nl/nieuws/news/22254/?ItmIdt=11167&PosIdt=