Bianchi & Bianchi beschrijven het historisch gebruik van asbest. Het werd al rond 4000 voor Christus in keramiek verwerkt in Oost Finland. Daarnaast had het mineraal in de oudheid een magische, mythische reputatie. Het zou tegen allerlei giftige stoffen beschermen. Bron: Bianchi, C. & Bianchi, T. (2015).
Dagelijks slikken we asbestvezels in. Asbest bevindt zich in ons drinkwater, frisdrank, blikgroenten, bier en veel andere producten. Maar is het gevaarlijk? Het wetenschappelijk tijdschrift Eos waarschuwt in de nieuwste editie voor asbest in leidingwater. “Veel kraanwater bevat asbest, afkomstig uit waterleidingen gemaakt van zogeheten asbestcement”, schrijft auteur Michel Robles. Deze waterleidingen zijn na de Tweede Wereldoorlog massaal aangelegd. Op dit moment bezit Nederland nog bijna 32.500 kilometer aan asbestleidingen. Dat is goed voor 26 procent van het totaal. De Wereldgezondheidsorganisatie concludeerde in 1993 dat er geen overtuigend bewijs is dat het inslikken van asbest gevaarlijk is. De wetenschappers van het WHO gebruikten echter slechts 28 onderzoeksartikelen. Robles is van mening dat er meer onderzoek gedaan moet worden naar het inslikken van asbest. Nederland kan hierin voorop lopen. Bron: Scientias.nl 23-04-2015.
In Spanje nemen ca. 40.000 aan asbest blootgestelde werknemers deel aan een Gezondheidsmonitoringsprogramma van het Spaanse Ministerie van Gezondheid. Daarvan hebben c.a. 2000 mensen verschillende asbestgerelateerde afwijkingen ontwikkeld. Maar een heel klein deel daarvan is erkend als slachtoffer van een beroepsziekte. Volgens de grootste Spaanse vakbond CCOO hebben naar schatting meer dan 150.000 Spanjaarden met asbest gewerkt, voordat een verbod in 2002 van kracht werd. Om het aantal aanmeldingen voor het monitoringsprogramma te stimuleren is de Federatie van Gepensioneerden van de vakbond een campagne gestart. In Spanje is momenteel nog ca. 4 miljoen ton asbest aanwezig, verwerkt in allerlei toepassingen. Bron: EFE Newswire, CCOO, 26 maart 2015.
In een interview met de krant Twentsche Courant Tubantia erkent directeur Patrick Balemans dat Eternit, als voormalig asbestproducent in het verleden wellicht niet altijd goed over de problematiek van asbest heeft gecommuniceerd. Maar een naamsverandering van het bedrijf is niet aan de orde geweest. Het bedrijf wil het verleden niet begraven en zijn verantwoordelijkheid niet ontlopen. Eternit is nu één van de marktleiders in dakbedekking. Het bedrijf heeft zich gestort op het renoveren van asbesthoudende daken. Vanaf 2024 geldt er een verbod op asbesthoudende dak- en gevelbekleding. Verspreid over Nederland liggen 130 miljoen vierkante meter asbesthoudende golfplaten op daken van huizen, schuurtjes, fabrieken en stallen. Deze daken mogen mensen niet zelf vervangen. Saneren moet door een gecertificeerd bedrijf worden gedaan. Eternit coördineert alle werkzaamheden van asbestsaneerders en montagebedrijven. Asbesthoudende materialen worden veilig afgevoerd en vervangen door golfplaten met als resultaat een duurzaam, nieuw dak, aldus Balemans. Bron: De Twentsche Courant Tubantia, 4 april 2015.
Het is belangrijk dat asbestsaneerders en hun medewerkers zich bewust zijn van het belang van goede persoonlijke bescherming bij asbestsanering. Daarom heeft de Inspectie SZW in december 2014 een flyer uitgebracht: Asbest saneren? Gebruik uw persoonlijke beschermingsmiddelen goed. De flyer is verspreid onder gecertificeerde asbestverwijderingsbedrijven en gecertificeerde werknemers in de asbestverwijdering. Bron: Nieuwsbrief Inspectie SZW, maart 2015.
Voor de veiligheid van de bewoners, maar ook voor die van de eigen medewerkers, wil wooncorporatie Welbions weten waar in de huizen asbest zit. Komende weken ontvangen pakweg tienduizend bewoners van woningen die voor 1994 zijn gebouwd een ‘asbestkaart’ waarop staat óf en wáár asbest in de woning zit. Zo kunnen bewoners en medewerkers bij het klussen niet onverwachts met asbest geconfronteerd worden, aldus de corporatie. De kaart dient in de meterkast bewaard te worden. Ook bewoners van huizen waarin geen asbest is gevonden krijgen zo’n kaart. Welbions trok afgelopen jaren 1,3 miljoen euro uit voor het inventariseren en verwijderen van asbest. Die kosten heeft de corporatie uit eigen middelen betaald, de overheid droeg niets bij. De Twentsche Courant Tubantia, 9 maart 2015.
Op 15 en 16 april 2015 vindt de nieuwe vakbeurs Asbestos 2015 plaats, in Ahoy Rotterdam. 75 exposanten presenteren op 6000 vierkante meter alle schakels van de professionele asbestketen. De asbestbranche is breed vertegenwoordigd: van het verwijderen tot inventariseren, onderzoek, sanering en opslag. Naast de branche is de overheid vertegenwoordigd en zijn er kennisinstellingen, branche-organisaties, de Asbestslachtoffervereniging Nederland en het IAS aanwezig. Via lezingen en een Ronde Tafeldiscussie wordt aandacht besteed aan de gezondheidsrisico’s van asbest. Bron: asbestos2015.com, maart 2015.
Het American Institute for Cancer Research onderzoekt sinds 2001 periodiek de kennis van Amerikanen over de oorzaken van kanker. Uit de laatste enquête komt naar voren dat 83% meent dat asbest het risico op longkanker kan verhogen. Voor roken is dat 94%. 17% van de Amerikanen denkt niets te kunnen doen om het risico op kanker te veranderen. Bron: USNEWS.com, 4 februari 2015.
Het Ministerie van Infrastructuur en Milieu heeft op rijksoverheid.nl informatie gepubliceerd over wat een school moet doen als er asbest in het schoolgebouw zit. Een school of gemeente moet weten of er asbest zit in een schoolgebouw. Is dat het geval? En zijn er gezondheidsrisico’s voor leerkrachten, leerlingen en ouders? Dan moet de school de asbest laten verwijderen door een gecertificeerd bedrijf. Bron: rijksoverheid.nl, 20 februari 2015.
Hoe zit het precies met de risico’s en de genomen maatregelen tegen de asbestverspreiding in Roermond? Deskundigen en bewoners aan het woord.
Hoe meer blootstelling, hoe groter het risico, aldus hoogleraar Toxicologie Ivonne Ritjens van de Wageningen Universiteit. Omdat nog niet duidelijk is hoeveel en wat voor soort asbest er in Roermond is vrijgekomen, is het precieze gevaar moeilijk te bepalen. Het is in elk geval verstandig dat bewoners zo veel mogelijk binnen blijven. Gezien de grootte van de brand zal er heel wat asbesthoudend materiaal zijn verspreid, zegt professor Lex Burdorf van het Erasmus MC, epidemioloog. Uiteindelijk zullen de gezondheidsrisico’s erg meevallen, maar het materiaal moet naar zijn mening wel snel worden verwijderd. Burdorf vindt het begrijpelijk dat het gebied afgesloten is, om het opruimen zo makkelijk mogelijk te maken. Het is gewoon niet handig om in een drukke winkelstraat asbest op te gaan sporen. Het gevaar voor de gezondheid is klein, maar Burdorf benadrukt dat de overheid niet anders kan dan alle voorzorgsmaatregelen te nemen.
De gezondheidsrisico’s van de asbestbrand zijn waarschijnlijk verwaarloosbaar klein, zegt Dick Heederik, hoogleraar gezondheidsrisicoanalyse aan de Universiteit Utrecht. Hij zat in de commissie van de Gezondheidsraad die in 2010 adviseerde de toelaatbare waarden voor asbest in de lucht aan te scherpen. Volgens Heederik is er een perceptieprobleem met asbest. Het misverstand zit ’m er volgens hem in dat in theorie elke blootstelling aan asbestvezels in de lucht een risico op long- of longvlieskanker geeft. Bij het brede publiek is de afgelopen decennia het idee ontstaan dat één asbestvezeltje al tot longkanker kan leiden. Maar die kans is zo goed als nihil. De maatregelen die nu in Roermond zijn genomen, noemt hij disproportioneel.
Inmiddels is bij de bewoners en winkeliers ook een discussie ontstaan over de noodzaak van de genomen maatregelen. Wat was het nou? Een groot gevaar voor de volksgezondheid, zoals in de noodverordening stond? Of was het gevaar voor longkanker door asbest nagenoeg nihil, zoals GGD-arts Henk Jans tijdens de bewonersavond in de Oranjerie vertelde. En hoe verhouden deze twee op het eerste gezicht tegenstrijdige boodschappen zich met elkaar? Kan een dergelijke asbestdeken over het winkelhart van Roermond überhaupt wel in twee dagen weg gewassen worden? Of zou een echte schoonmaak weken, zo niet maanden in beslag nemen, zoals sommigen zeggen. Anders gezegd: trampelen wij nog steeds door de kankerverwekkende troep, zijn vragen die opgekomen zijn. Bron: ANP, Volkskrant, 17 december, Dichtbij.nl, 23 december. NRC, 25 december 2014
