Nieuwsarchief

Asbest in scholen wordt niet opgepakt als serieus probleem. Duizenden scholen weigeren de gebouwen te checken op de aanwezigheid van asbest. Dat zegt Dorus Teeuwen, initiatiefnemer van het project Frisse scholen en directeur van een communicatiebureau. Het argument is dat paniek zou ontstaan als duidelijk was dat 80 procent van alle scholen van voor 1994 asbest in huis heeft. Want de aanwezigheid van asbest is lang niet altijd een probleem, zolang het maar geen kans heeft om los te komen. Het ministerie heeft geld uitgetrokken voor een risico-inventarisatie, maar geen geld om de daaruit vloeiende saneringen te betalen. Maar het merendeel van de scholen heeft helemaal niet meegedaan aan de inventarisatie en is dus ook het risico niet duidelijk, aldus Teeuwen. Om de druk wat verder op te voeren staat op de website van de Atlas Leefomgeving per school hoe de zaken ervoor staan. Het ministerie hoopt eind dit jaar de inventarisatie alsnog klaar te hebben. Teeuwen is van plan een breed platform te mobiliseren van ouders en andere belanghebbenden om het probleem aan de kaak te stellen. Bron: Searchbv, Cobouw, 17 oktober 2012.

Het eiwit Fibulin-3 kan mogelijk als marker in het bloed mesothelioompatienten onderscheiden van anderen. Fibulin-3 is een nieuwe marker. Meer onderzoek is nodig. Andere, al vaker onderzochte markers als mesotheline of osteopontine zijn nog niet voldoende betrouwbaar om de diagnose mesothelioom te kunnen stellen. Bron: National Cancer Institute VS, 16 oktober 2012.

Waarom lijkt de onrust bij bewoners van Kanaleneiland in Utrecht veel groter dan de onrust na de asbestvondst 3 weken daarvoor in Voorstenkamp (Nijmegen) en Kraaijenberg (Wijchen)? Dat in Utrecht de paniek toesloeg en in Nijmegen minder, heeft vooral te maken met een andere aanpak van GGD en woningcorporatie. Hoewel woningcorporatie Talis ook in Nijmegen de sanering snel ter hand nam – de eerste 19 woningen zijn al asbestvrij – werd anders dan in Utrecht niet halsoverkop besloten tot massale evacuatie. Een week of maand langer in schadelijke asbestvezels verblijven leidt volgens de GGD niet tot een groter gezondheidsrisico. Bij asbest gaat het altijd over de blootstelling over een periode van vele jaren. Die boodschap is in Nijmegen in buurtbrieven en informatieavonden helder gecommuniceerd. Bewoners hoeven alleen maar naar een hotel voor de paar dagen dat de sanering duurt. Wat de mindere paniek wellicht verklaart. Bron: De Gelderlander, 13 oktober 2012.

Dat is een van de opmerkelijke resultaten uit de Nationale AsbestEnquete onder woningcorporaties. Uit hetzelfde onderzoek blijkt echter ook dat de corporaties de dagelijkse omgang met asbest wel op orde hebben. Zo heeft 68% van de woningcorporaties asbestbeleid en 67% van hen neemt asbest ook in de onderhoudsbegroting op. Bron: Search.nl, 4 oktober 2012

Op 22 augustus organiseerde het IAS een Ronde Tafelgesprek over de IAS Monitor. De IAS Monitor laat op de website van het IAS in de vorm van interactieve figuren (flash) een aantal relevante cijfers zien over het asbestgebruik, de ontwikkeling van de ziekte mesothelioom en specifieke kenmerken van asbestslachtoffers, zowel in Nederland als wereldwijd. Daarbij is gebruik gemaakt van gegevens van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) en uit de databanken van het IAS en de Sociale Verzekeringsbank (SVB).

Beleidsmakers en experts op het gebied van asbest en gezondheid analyseerden welke onderzoeksvragen op het gebied van asbest en gezondheid relevant zijn, hoe de incidentie zich gaat ontwikkelen, op welke plekken blootstelling voorkomen moet worden en welke verbeteringen van de IAS Monitor worden voorgesteld. Na een presentatie van de monitor werden vier thema’s aan de hand van vier stellingen behandeld.

1. Onverwachte of onderschatte beroepsrisico's
Stelling 1. Installateurs (cv/elektromonteurs, loodgieters, elektriciens) die werken in gebouwen van vóór 1994 zijn onvoldoende beschermd tegen asbestblootstelling.
Niet alleen uit de IAS Monitor, maar ook uit allerlei buitenlandse onderzoeken komen de installateurs als een van de belangrijkste asbestrisicoberoepen naar voren. Ook TNO en RIVM melden dat deze groep een groot risico loopt. Verder is deze groep zich volgens Brits onderzoek niet voldoende bewust van dit risico. De deelnemers waren het in het algemeen eens met deze stelling. De branche doet in Nederland best veel, maar het is niet genoeg, was de conclusie.

2. Milieugerelateerde blootstelling
Stelling 2. De overheid heeft te weinig aandacht voor asbestvervuiling in gebieden waar veel met asbest is gewerkt (havens, oude bedrijventerreinen e.d.). De aandacht gaat nu met name uit naar verwijdering van asbestafval in de omgeving van de voormalige primaire asbestindustrie en naar asbestdaken en scholen.
De gebieden waar, volgens de IAS Monitor de meeste mesothelioompatiënten wonen, komen niet helemaal overeen met de gebieden waar de overheid momenteel het meeste asbestafval laat verwijderen. Het commentaar op deze stelling was dat het huidige overheidsbeleid in overeenstemming is met de aandachtsgebieden die uit eerder onderzoek naar voren kwamen. Mogelijk geven de nieuwe gegevens uit de IAS Monitor reden tot heroverweging.

3. Verhoogd risico door aard van de asbestblootstelling
Stelling 3. Meer dan 80% van de nieuwe normoverschrijdende blootstellingen wordt veroorzaakt door niet-hechtgebonden toepassingen van amosiet in gebouwen en constructies (b.v. spuitasbest, brandwerend board).
Het zeldzame buikvliesmesothelioom is een vorm van mesothelioom die vooral voorkomt bij mensen die zwaar en intensief aan amfibool asbest zijn blootgesteld. Volgens de IAS Monitor komt deze ziekte met name voor bij isoleerders die in de bouw aan amosiet asbest zijn blootgesteld. In het commentaar op deze stelling kwam naar voren dat de overheid in het verleden te laat maatregelen tegen amosiet heeft genomen. In haar meest recente advies heeft de Gezondheidsraad nog steeds geen aandacht voor deze vorm van blootstelling. TNO en RIVM wijzen echter wel op dit risico. Uit de discussie naar aanleiding van deze stelling werd nog niet duidelijk of en, zo ja, welke actie de overheid hierin kan nemen. Een mogelijke heroverweging van beleid werd echter wel genoemd. 

 4. IAS Monitor en het buitenland
Stelling 4. Nederland heeft relatief veel mesothelioom omdat de registratie zo goed is
Bij een internationale vergelijking laat de IAS Monitor zien dat Nederland op de tweede plaats staat als het gaat om het aantal mesothelioomslachtoffers, maar per inwoner veel minder asbest heeft gebruikt dan landen als België/Luxemburg, het Verenigd Koninkrijk, Australië, Japan en de Verenigde Staten. Opvallend is dat België, de grootste asbestgebruiker tussen 1960 en 1980, niet in de mesothelioomsterftestatistieken staat vermeld Uit een presentatie van het Belgische Asbestfonds bleek dat de Belgische problematiek veel overeenkomst vertoont met de Nederlandse. In de discussie over de stelling werd vastgesteld werd dat het niet alleen om registratie gaat, maar ook om diagnostiek. Nederland heeft de grootste longartsendichtheid ter wereld. Daarom zal er in Nederland niet snel iemand met mesothelioom worden gemist, terwijl dat in veel andere landen zoals Oost -Europa en Rusland wel degelijk het geval is. Die mensen komen niet in de diagnostiek voor en daarom ook niet in de registratie. Soms heb je ook dat de registratie niet deugt, maar in de meer ontwikkelde landen is de registratie wel op orde.

Conclusie
De IAS Monitor bevat veel gegevens die niet alleen voor de wetenschap, maar ook voor beleidsmakers en uitvoering relevant kunnen zijn. Mogelijk zijn beroepsgroepen en sectoren die, volgens de monitor in het verleden het grootste asbestrisico hadden nog steeds risicovol. Bovendien kan aan de hand van gegevens van milieuslachtoffers (tns) en slachtoffers die minder verwachte beroepen hadden het risico van incidentele of kortdurende asbestblootstelling nader worden onderzocht. 

Instituut Asbestslachtoffers, oktober 2012

Op 22 augustus organiseerde het IAS een Ronde Tafelgesprek over de IAS Monitor. Inmiddels is hiervan een verslag op de IAS-website beschikbaar. De IAS Monitor laat op de website van het IAS in de vorm van interactieve figuren (flash) een aantal relevante cijfers zien over het asbestgebruik, de ontwikkeling van de ziekte mesothelioom en specifieke kenmerken van asbestslachtoffers, zowel in Nederland als wereldwijd. Daarbij is gebruik gemaakt van gegevens van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) en uit de databanken van het IAS en de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Beleidsmakers en experts op het gebied van asbest en gezondheid analyseerden welke onderzoeksvragen op het gebied van asbest en gezondheid relevant zijn, hoe de incidentie zich gaat ontwikkelen, op welke plekken blootstelling voorkomen moet worden en welke verbeteringen van de IAS Monitor worden voorgesteld. Na een presentatie van de monitor werden vier thema s aan de hand van vier stellingen behandeld.

Patienten die de diagnose mesothelioom krijgen, reageren daarop met verschillende emoties als ontkenning, schuldgevoel, angst en depressie. Dat blijkt uit een studie van 2848 Amerikanen van boven de 50 die de diagnose kanker kregen. Onderzoeker Frank adviseert counceling en lotgenotencontact onderdeel van de behandeling te maken. Bron: mesothelioma.com, oktober 2012

De Wereld Gezondheids Organisatie (WHO) heeft een rapport gepubliceerd met informatie over de gezondheidsschade in verschillende landen ten gevolge van het asbestgebruik en de aanpak van het asbestprobleem. Bron: Internationaal Ban Asbestos Secretariaat, 19 oktober 2012.

Op een conferentie georganiseerd door de Amerikaanse Mesothelioma Applied Research Foundation (MARF) werden de voor- en nadelen van complementaire of alternatieve medicijnen en behandelingen voor mesothelioom belicht. Zo werd gezegd dat overmatig gebruik van anti-oxidanten als vitamine A of foliumzuur de werking van chemotherapie kan remmen. Daarentegen helpt gember tegen misselijkheid bij mensen die een chemokuur ondergaan. Bron: Marf, 11 oktober 2012.

De Franse Justitie is geinteresseerd in het falende asbestbeleid in Frankrijk in de jaren 70 en 80. De scheidende voorzitter van de Franse Socialistische Partij PS (Parti Socialiste), Martine Aubry, zal binnenkort worden gehoord door een Parijse onderzoeksrechter in verband met het asbestschandaal dat zich in de jaren 80 heeft voltrokken en dat heeft geleid en nog steeds leidt, tot tienduizenden asbestslachtoffers. Hoewel al sinds de jaren ’50 bekend is dat asbestdeeltjes kunnen leiden tot longkanker, kwamen in Frankrijk pas in 1977 de eerste asbestvoorschriften en in 1997 een verbod op het gebruik en verwerking van asbest. In 2005 heeft de Franse senaat deze lakse houding al ernstig veroordeeld en kwam met een dik rapport. Naar aanleiding van onder andere dit rapport wordt in Frankrijk gekeken of dit asbest-mismanagement door de staat verwijtbaar is en uiteindelijk tot schadevergoedingen kan leiden. Bron: asbestenbouw.com, 10 oktober 2012.