Nieuwsarchief

Rigoureus was het ingrijpen van Utrecht bij de vondst van asbest in Kanaleneiland. Maar de bewoners kregen bijna niets te horen. Twee rapporten vinden grote tekortkomingen bij de aanpak van het asbestdrama op Kanaleneiland. In NRC en NRC Next commentaar op deze rapporten. Boodschap: weet wie wat moet doen en informeer de bewoners goed. Volgens Nationale ombudsman Brenninkmeijer slaat de overheid vaak de plank mis bij crisiscommunicatie. Veel overheden, zoals gemeenten, denken dat burgers geen enkel risico willen lopen en snel in paniek raken. Beide zijn niet waar, aldus de ombudsman, en hierdoor komt de overheid vaak met de verkeerde soort communicatie: er wordt te vaak over burgers gesproken in plaats van met burgers. Dat komt het vertrouwen in deze overheden niet ten goede. Bron: NRC, NRC Next 5 december, ANP, 7 december 2012.

Het Tokyo District Gerechtshof heeft de Japanse overheid opdracht gegeven 1,06 miljard yen (ca. 960.000 euro) uit te keren aan schadevergoeding voor 308 arbeiders of hun nabestaanden. De arbeiders hebben asbestgerelateerde kanker gekregen door werk in de bouw. De Japanse overheid heeft in en na de jaren 60 van de vorige eeuw nagelaten voldoende beschermende maatregelen te nemen om deze mensen tegen asbest te beschermen. Bron: Japan Economic Newswire, 5 december 2012.

Het is na het debacle met asbestschip Otapan niet gelukt om voldoende maatregelen te nemen om te voorkomen dat ambtenaren van het ministerie van Infrastructuur en Milieu nogmaals milieuwetten overtreden. Dat staat in een onderzoeksrapport dat maandag is gepresenteerd.
Zo zijn er nog te weinig maatregelen om gevoelige dossiers snel te signaleren. Staatssecretaris Wilma Mansveld neemt de aanbevelingen van de commissie over. Ze ziet ook dat er veel is verbeterd maar dat op gebieden als samenwerking en communicatie nog moet worden doorgepakt. Volgens Mansveld is het belangrijk dat de integriteit van de overheid boven elke twijfel is verheven. Mensen moeten erop kunnen vertrouwen dat wij de regels kennen en naleven, aldus de staatssecretaris. Bron: ANP, rijksoverheid.nl, 3 december 2012.

Een campingbaas had in het verleden wel eens vaker een stukje asbest weggebracht naar de vuilstort, en besloot dat het wel zo handig was dat nu ook maar weer zelf te doen. De asbestplaten werden in bouwzeil ingepakt en achter op de aanhanger gelegd. Alleen: op de vuilstort Wieringermeer werd de asbest geweigerd. Het mag alleen worden aangeleverd wanneer het luchtdicht is ingepakt. De politie kreeg de melding en ontdekte op de camping dat de pakketten met asbest platen nog steeds niet volgens de regels waren ingepakt. Ook het feit dat een saneringsrapport door een gecertificeerd bedrijf ontbrak, wordt aangemerkt als overtreding. De boete was 5000 euro. De campingbaas maakt er een rechtzaak van. Volgens de politierechter had hij beter kunnen weten. Maar omdat er geen strafblad is, verlaagt de rechter de boete naar 2500 euro. De andere 2500 euro blijft twee jaar lang als stok achter de deur staan. Bron: Noordhollands Dagblad, 1 december 2012.

Het is algemeen bekend dat asbest geassocieerd is met longkanker, echter de exacte relatie tussen lage asbest blootstellingen en longkanker is onbekend. Volgens Sjoukje van der Bij komen in Nederland op dit moment met name relatief lage asbestblootstellingen voor bij personen die beroepsmatig zijn blootgesteld. Op basis van een nieuwe methode schat zij een hoger longkankerrisico bij lage blootstellingen dan verwacht op basis van extrapolatie van het risico bij hoge blootstellingen zoals in eerdere studies is gedaan. Om een schatting te geven van het aantal asbest-gerelateerde longkanker gevallen in de komende 20 jaar in Nederland heeft zij drie verschillende modellen gebruikt, uitgaande van verschillende gegevensbronnen. Schattingen van het aantal asbest-gerateerde longkanker gevallen varieerden van 6500 tot 22000. Het exacte effect van asbest op de omvang van longkanker is lastig te bepalen totdat er meer gedetailleerde informatie beschikbaar komt. Dit promotie-onderzoek werd door het IAS gefinancierd. Bron: Universiteit Utrecht, 6 december 2012, Van der Bij, S. e.a. (2012).

De maatregelen in de Utrechtse wijk Kanaleneiland na de vondst van asbest deze zomer waren buiten proportie. Ook waren de maatregelen onnodig belastend voor de bewoners, staat in een uiterst kritisch rapport van een onafhankelijke onderzoekscommissie. Communicatiedeskundige Remco de Boer schrijft in het boek Verloren vertrouwen dat de situatie nooit zo uit de hand was gelopen als de gemeente en Mitros beter hadden gecommuniceerd. Ook werden belangrijke onderzoeksrapporten geheim gehouden en is de bewoners onnodig angst aangejaagd.
In juli werd een deel van Kanaleneiland ontruimd en afgesloten. Meer dan 300 mensen moesten hun huis uit. Een deel van hen kon begin augustus terug. 48 gezinnen uit een flat aan de Stanleylaan moeten mogelijk nog maanden wachten voordat ze terug naar huis kunnen. Volgens de onderzoekscommissie hebben zowel woningcorporatie Mitros als de gemeente Utrecht fouten gemaakt bij de evacuatie. Het crisisteam dat de gemeente na de evacuatie instelde, functioneerde slecht. Ook bij het opruimen van het asbest ging van alles mis. Verder was er te weinig toezicht op de sanering, schrijft de commissie. Bron: rtv Utrecht.nl, 28 november, nos.nl, asbestenbouw.com, 4 december 2012.

Dat is een van de opmerkelijke resultaten uit de Nationale AsbestEnquete onder woningcorporaties. Het geldt ook voor woningcorporatie Mitros. Deze corporatie was niet goed voorbereid op de asbestaffaire in de Utrechtse wijk Kanaleneiland afgelopen zomer. Toch heeft ze „haar verantwoordelijkheid op een goede wijze ingevuld”. Aldus de conclusie van het Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement COT, dat in opdracht van Mitros onderzoek deed naar de rol van de woningcorporatie bij de asbestaffaire. Het COT raadt de wonincorporatie aan de voorbereiding op calamiteiten te versterken. Uit het onderzoek bleek Mitros tijdens de affaire in Kanaleneiland bijvoorbeeld geen vastgesteld asbestbeleid te hebben gehad en heeft de organisatie de benodigde inzet voor opvang van en communicatie met de bewoners onderschat. Bron: Search.nl, 4 oktober, ANP, Telegraaf, 4 december 2012.

In 2008 wordt bij een onderhoudsmonteur mesothelioom vastgesteld. De monteur stelt daarop in juli 2009 zijn oud-werkgever Mora aansprakelijk, omdat hij tussen 1981 en 1999- onbeschermd – aan een zogenoemde vellenmachine had gewerkt die bekleed was met isolatiemateriaal dat asbest bevatte. Hij zou zo de dodelijke asbestdeeltjes hebben ingeademd. De werkgever wijst aansprakelijkheid af, maar kan geen tegenbewijs leveren. Omdat de werknemer voldoende aannemelijk heeft gemaakt dat hij bij de werkgever aan asbest is blootgesteld en de werkgever niet heeft aangetoond dat zij aan haar zorgplicht ex art. 7:658 BW heeft voldaan, staat daarmee haar aansprakelijkheid vast. Hieruit volgt veroordeling tot betaling van 51.395 euro smartengeld en geleden materiele schade. Bron: Kantonrechter Maastricht, BY4221, 7 november 2012.

Op de stortplaats Derde Merwedehaven is voor 2002 wel degelijk een grote hoeveelheid asbesthoudend afval gestort. Dat blijkt uit TNO-onderzoek in opdracht van de provincie Zuid-Holland. De provincie heeft lang volgehouden dat er in de eerste jaren van de vuilnisbelt geen asbesthoudend materiaal is gestort. Nu is onderzocht wat er sinds de opening van de stortplaats in 1990 is verwerkt. Een ander belangrijk onderdeel van het rapport gaat over het toezicht. Sinds 1993 zijn er 21 rapporten opgemaakt over overtredingen met asbest. Met tien van die overtredingen heeft de provincie niets gedaan. Pas sinds 2005 heeft de provincie de rol van toezichthouder opgepakt, volgens het onderzoek. Bron: nos.nl, 27 november 2012.

De rechtbank Den Bosch legt een werkstraf van 200 uur op aan een man uit Nuenen. De man had asbesthoudend materiaal gesloopt en was daarbij op zodanige wijze te werk gegaan dat er een reeel gevaar voor de volksgezondheid kon ontstaan. Hij sloopte asbesthoudende plafondplaten in de garage en cv-ruimte op grove wijze, met hamer en koevoet en losgetrokken met de hand, waarbij asbesthoudende platen kapot zijn gegaan en vervolgens veegde hij de vloeren aan, zonder voorzieningen te treffen om te voorkomen dat tijdens dit werk asbest vrij zou komen in de lucht of bodem. Daarbij kon er een reeel gevaar ontstaan voor de volksgezondheid. De man wist dat op een van de volgende dagen een examencommissie het pand zou betreden om dit te toetsen. Verder is gebleken dat derden op de volgende dag en daarna niets vermoedend in het pand zijn geweest. Bron: Rechtbank Den Bosch, 19 november 2012, BY3450.