Onderzoek: betacaroteen en het risico op kanker
17-10-2005Bêtacaroteen is een stof die in het lichaam wordt omgezet in vitamine A, een zgn. provitamine. Het komt voor in fruit en groenten. In dit overzichtsartikel wordt aan de hand van genetische technieken nagegaan hoe deze stof werkt in het lichaam. Bêtacaroteen lijkt namelijk zowel positieve als negatieve effecten voor de gezondheid te kunnen hebben. Enerzijds werkt het, bij normale inname, als antioxidant en beperkt daarmee o.a. het risico op kanker. Anderzijds is bij inname van extra doses, buiten de normale voeding, een verhoogd risico op longkanker waargenomen bij zware rokers en mensen die met asbest hebben gewerkt. Hoewel hiervoor verschillende verklaringen te geven zijn, concluderen Keijer en collega’s dat nog niet duidelijk is hoe bêtacaroteen deze effecten kan veroorzaken.
Bron: Keijer, J. et al. (2005). Beta-carotene and the application of transcriptomics in risk-benefit evaluation of natural dietary components. Biochim Biophys Acta. May 30.1740(2):139-46.
Abstract
1: Biochim Biophys Acta. 2005 May 30.1740(2):139-46. Epub 2005 Jan 26.
Beta-carotene and the application of transcriptomics in risk-benefit evaluation
of natural dietary components.
Keijer J, Bunschoten A, Palou A, Franssen-van Hal NL.
RIKILT-Institute of Food Safety, Food Bioactives Group. Bornsesteeg 45, P.O. Box
230, 6700 AE, Wageningen, The Netherlands. jaap.keijer@wur.nl
Beta-carotene is a natural food component that is present in fruits and
vegetables and is also used as a food colorant and a supplement. Beta-carotene
is an anti-oxidant and a source of vitamin A. It is endowed with health
beneficial properties, but a number of studies showed that with high intakes it
may increase the risk for lung cancer in at risk individuals (heavy smokers,
asbestos workers and alcohol users). To establish the window of benefit, it is
necessary to identify early markers of effect and to obtain insight in the
mechanism of action of beta-carotene, in the absence and presence of
environmental risk factors. Genomics technologies are well suited to dissect the
mechanisms of action and identify the markers of effect. Human cell lines can be
used to analyse the effects of beta-carotene, but exposure studies with
beta-carotene show that cell lines display a widely variant behaviour, which
hampers translation to the in vivo situation in humans. Alternatively, animal
studies can be used. Especially the ferret seems to be a good model, but little
sequence information of this species is available. However, heterologous
hybridization on human cDNA seems possible and provides and a new tool for
molecular analysis of health effects of beta-carotene.