Nederland

Het gebruik van asbest kwam in Nederland na de Tweede Wereldoorlog op gang. Hieronder volgt een korte beschrijving van de geschiedenis van het asbestgebruik in Nederland tot 1993, toen asbest verboden werd. Hiernaast kunt u klikken op informatie over de verschillende toepassingen die in Nederland zijn gebruikt.

Geschiedenis
Het asbestgebruik in Nederland is voor de Tweede Wereldoorlog betrekkelijk gering. Er is maar één groter bedrijf, Martinit met vestigingen in Amsterdam en Schiedam, maar van massaproductie is nog geen sprake.

Met de oprichting van de asbestcementwarenfabrieken Asbestona in Harderwijk (1935) en Eternit in Goor (1936) neemt de productiecapaciteit sterk toe. Onder invloed van de wederopbouw en de uitbreiding van het waterleidingnet wordt deze capaciteit daadwerkelijk na de Tweede Wereldoorlog benut. Daarnaast wordt in de periode 1955-1965 veel spuitasbest gebruikt voor de isolatie van schepen en installaties en produceren twee grotere bedrijven rem- en frictiemateriaal voor auto’s.

De piek in de jaren zeventig wordt vooral veroorzaakt door de vloerzeilindustrie, waarvoor asbestpapier als drager wordt gebruikt.

Een derde belangrijke ontwikkeling was de opkomst van de auto-industrie en de daardoor sterk stijgende vraag naar frictiemateriaal voor remmen en koppelingen.

Nederland is internationaal gezien geen groot ‘asbestproducten producerend land’ geweest. Nederland was vooral importeur van asbest. De enige sector waar Nederland een tijdlang de Europese markt domineerde, was bij de productie van asbesthoudend dragermateriaal voor vinylvloerbedekking. Het ging daarbij om de productie van één bedrijf, namelijk Van Gelder Papier in Wormer.

De ‘gouden jaren’ van de productie en toepassing van asbesthoudende producten lagen tussen 1955 en 1978. Het hoogtepunt lag in de jaren zeventig, toen zowel Eternit als Van Gelder papier op volle toeren draaiden. Door toedoen van het Asbestbesluit begint in 1978 een scherpe terugval in productie en afzet van asbesthoudende materialen (Harmsma, 2006).

Omvang asbestgebruik
Tussen 1917 en 1993 is circa 770.000 ton asbestvezels in Nederland ingevoerd en in asbesthoudende producten verwerkt. In totaal is in Nederland 7,7 miljoen ton asbesthoudende materialen toegepast. In die materialen zijn 1,3 miljoen ton asbestvezels verwerkt.  Dit was vooral (85%) wit asbest dat vaak verontreinigd was met amfibole soorten. Becijferd is dat circa 55% van de asbestvezels in asbestcementproducten is verwerkt, zoals golfplaten, vlakke platen en buizen. Een kleine 25% is verwerkt in asbestpapier dat als drager voor vinylvloerbedekking werd gebruikt. De overige 20% is verwerkt in diverse producten, zoals remvoeringen, pakkingsmateriaal, spuitasbest, isolatiematerialen, bitumenpasta’s, verf, kit en nog diverse andere producten. (Harmsma, 2006)