Nieuwsarchief

De lezingen die tijdens het IAS Symposium 25 jaar asbestverbod op 16 april jl. zijn gehouden zijn op de website van het IAS geplaatst. U vindt ze hier.

Staatssecretaris Van Ark (SZW) informeert de Tweede Kamer over de inventarisatie door de Inspectie SZW naar de bedrijven waar met straalgrit is gewerkt dat mogelijk vervuild was met asbestvezels. 594 bedrijven hebben mogelijk met het vervuilde grit gewerkt. Het onderzoek van TNO naar de blootstellingsrisico’s loopt vertraging op. TNO heeft moeite om geschikte locaties te vinden waar testen kunnen worden uitgevoerd. Bron: rijksoverheid.nl, 17 april 2018

Werknemers werken vaak ongezond en onveilig. Ruim 4100 mensen overlijden in 2016 als gevolg van een beroepsziekte. Bijna 80 procent van die slachtoffers is dan al gepensioneerd. Beroepsziekten met dodelijke afloop zijn vaak het gevolg van blootstelling aan asbest, lasrook en kwartsstof. Ca. 47000 werknemers werken in bedrijven waar zij kunnen worden blootgesteld aan asbest. Om werknemers te informeren over de stoffen waarmee zij werken, lanceert de Inspectie SZW, in samenwerking met de FNV, de Stoffencheck. Deze app geeft informatie over het werken met gevaarlijke stoffen: wat de risico’s zijn, of je er ziek van kunt worden en welke maatregelen nodig zijn om veilig te werken. Bron: Inspectie SZW, 17 april 2018

25 jaar na asbestverbod sterven jaarlijks nog honderden mensen aan asbestziekten

In Nederland sterven jaarlijks enkele honderden mensen aan de gevolgen van het onbeschermd omgaan met asbest. Ook 25 jaar na het verbod op het gebruik van asbest, worden bij het Instituut Asbestslachtoffers (IAS) jaarlijks nog zo’n 600 aanvragen ingediend voor een tegemoetkoming. Dit aantal is al circa 10 jaar stabiel. Naar verwachting zal tot 2035 nog bij zo’n 8000 mensen een asbest gerelateerde ziekte worden ontdekt. In de meeste gevallen is deze dodelijk. Lees verder

‘In zekere zin een paradox’ noemde bestuursvoorzitter Rob van der Heijden het in zijn welkomwoord. Want ondanks het verbod uit 1993, wordt er nog elke dag in gebouwen of in de grond asbest gevonden. En er melden zich elke dag wel één of twee asbestslachtoffers bij het IAS, bij wie een asbestziekte is geconstateerd. ‘Mensen bij wie deze diagnose als bij een donderslag het hele toekomstbeeld op zijn kop zet’, aldus van der Heijden.

Zo begon vanmiddag in het SER-gebouw te Den Haag een symposium onder de titel ’25 jaar asbestverbod’. Het is dit jaar precies een kwart eeuw geleden dat er in ons land een volledig asbestverbod kwam. Voor het Instituut een goed moment om vandaag stil te staan bij de ontwikkeling van de astbestproblematiek sinds die tijd.

Daarbij deed van der Heijden een dringend beroep op alle betrokken partijen, zoals werkgevers en verzekeraars, om een einde te maken aan het probleem van de verjaring bij schadeclaims. Want de verjaringstermijn van 30 jaar komt steeds meer op gespannen voet te staan met een steeds langere latentietijd bij asbestziektes. Hij droeg het stokje over aan Jan Warning, directeur van het IAS, die als middagvoorzitter begon met een vragenrondje in de zaal over persoonlijke ervaringen met asbest.

Maar eerst was er nog een filmpje over een primeur, namelijk de introductie op de website van het IAS van het ‘Asbestregister’. Met dit register kan iedereen die in het verleden met asbest in aanraking is geweest voortaan een eigen dossier aanmaken. Het doel hiervan is om de bewijslast van asbestblootstelling in het verleden te vergemakkelijken als iemand in de toekomst onverhoopt het slachtoffer wordt van een asbestziekte.

Het was de opmaat naar het eerste gedeelte van het programma, waarin de circa 140 deelnemers konden luisteren naar diverse sprekers. Met allereerst een verhaal over het asbestverbod in historisch perspectief van voormalig advocaat Bob Ruers, die schetste hoe moeilijk het nog steeds is om asbest de wereld uit te krijgen en het moeizaam werkende systeem van handhaving en toezicht. Simone Aarendonk, beleidsmedewerker van het IAS, hield een lezing over de asbestslachtoffers ‘als erfenis van het asbestgebruik’, waarbij veel demografische gegevens voorbijkwamen over sterfte van mannen en vrouwen aan een asbestziekte, leeftijd en blootstelling in risicosectoren en beroepen. Lex Burdorf, hoogleraar Gezondheidskunde aan de Erasmus-Universiteit, legde vervolgens de zaal zijn modellen voor van de verheugende afnemende tendens van aantallen asbestslachtoffers na 2017/2018. Toch zal tot 2035 nog bij ongeveer 8000 mensen een asbestziekte worden ontdekt. Jody Schinkel van TNO tot slot ging in zijn bijdrage in op ‘een tweede erfenis’ van het asbestgebruik: asbest in-en op gebouwen, in de bodem en in de buitenlucht.

Conclusie: Nederland zit nog vol met asbest en vaak zijn mensen zich daar niet van bewust. Als laatste onderdeel voor de pauze vertelden drie asbestslachtoffers met mesothelioom hun soms opzienbarende verhaal. Over hun plotselinge ziekte, de schok die dit teweegbracht in hun persoonlijke leven en de steun die ze van het IAS hadden gekregen bij de het verkrijgen van schadevergoeding of een tegemoetkoming voor asbestslachtoffers. Het relaas van de slachtoffers was voor de aanwezigen in de zaal een indrukwekkend onderdeel van dit symposium.

 Verjaring steeds vaker een probleem

 ‘Doen we genoeg’? De rol van convenantspartijen daarbij was het onderwerp van een eerste paneldiscussie na de pauze met vertegenwoordigers van partijen die bij de oprichting van het instituut betrokken waren. Wim van Veelen (FNV), ‘uitvinder’ van het asbestregister, Mario van Mierlo (VNO-NCW/ MKB-Nederland en lid van de Raad van toezicht en advies en Arie Woltmeijer, voorzitter van de Raad van toezicht en advies waren het over één ding eens: Verjaring is steeds vaker een probleem. Er zijn schrijnende gevallen, waarbij de ziekte zich pas zeer laat openbaart en een slachtoffer vanwege verjaring geen schadevergoeding kan krijgen. De gedachten gaan nu uit naar het oprichten van een deskundigenpanel, eventueel in een ‘pilot’, dat kan adviseren over het beroep op verjaring in uitzonderlijke gevallen.

In een tweede paneldiscussie ‘Doen we genoeg’ ging het om de rol van ‘professionals’. Jos Rooijakkers, longarts, Ben Ale, emeritus hoogleraar veiligheid en rampenbestrijding en Udo Waltman, directeur van SGS-search kruisten de degens met elkaar in levendig gesprek. Hieruit kwam naar voren dat er op allerlei terreinen, ook op asbestgebied, veel werk moet worden gedaan, maar dat er mechanismen zijn, die voorkómen dat problemen worden opgelost. Zoals het dilemma van geld verdienen op korte termijn en gezondheidsschade op lange termijn. Een vraagstuk dus van ethiek en moraliteit.

We waren inmiddels bijna aan het einde gekomen van ‘een boeiende en leerzame middag’, zoals bestuursvoorzitter Rob van der Heijden het verwoordde. Hij deed nogmaals een beroep op partijen om de verjaringsproblematiek op te lossen. Tot slot was er de uitreiking van de Job de Ruiterprijs. Een ‘wisseltroffee’, genoemd naar de grondlegger van het instituut, die om de twee jaar wordt uitgereikt aan iemand die zich verdienstelijk heeft gemaakt voor asbestslachtoffers. Het beeldje van de kunstenaar Kees Verkade, symboliseert ‘de mens die steun krijgt van anderen’. Leon Widdershoven, voorzitter van de Asbestslachtoffers Vereniging Nederland, won de prijs en werd de opvolger van longarts Sjaak Burgers, die de laureaat toesprak in een video-boodschap.  

Lezing 1. Bob Ruers: het asbestverbod in de historische context
Lezing 2. Simone Aarendonk: kerncijfers over asbestslachtoffers
Lezing 3. Lex Burdorf: prognose toekomstig aantal slachtoffers
Lezing 4. Jody Schinkel: asbest in en om gebouwen en in de grond

Het Instituut Asbestslachtoffers (IAS) heeft in 2017 517 aanvragen voor de ziekte mesothelioom en 74 voor de ziekte asbestose in behandeling genomen. Minder dan in 2016. Bijna 90% van alle aanvragen bij het IAS resulteert in een tegemoetkoming bij leven. Dit staat in het jaarverslag van het IAS over 2017. Daarnaast bevat het verslag verhalen van asbestslachtoffers en informatie over de andere verrichtingen van het IAS op het gebied van voorlichting en kennisontwikkeling. Klik hier voor het verslag. Bron:IAS, 16 april 2018

25 jaar na asbestverbod sterven jaarlijks nog honderden mensen aan asbestziekten

In Nederland sterven jaarlijks enkele honderden mensen aan de gevolgen van het onbeschermd omgaan met asbest. Ook 25 jaar na het verbod op het gebruik van asbest, worden bij het Instituut Asbestslachtoffers (IAS) jaarlijks nog zo’n 600 aanvragen ingediend voor een tegemoetkoming. Dit aantal is al circa 10 jaar stabiel. Naar verwachting zal tot 2035 nog bij zo’n 8000 mensen een asbest gerelateerde ziekte worden ontdekt. In de meeste gevallen is deze dodelijk.

Deze verwachting werd gepresenteerd door A. Burdorf, hoogleraar Maatschappelijke Gezondheidszorg aan Erasmus MC, tijdens het symposium ’25 jaar asbestverbod’, georganiseerd door het Instituut Asbestslachtoffers. Asbestslachtoffers, longartsen, belangenbehartigers en andere deskundigen gingen onder meer in op de vraag of wel genoeg gedaan wordt voor de huidige slachtoffers en om slachtoffers in de toekomst te voorkomen.

Asbestregister

Vanwege de zeer lange latentietijd van asbest gerelateerde aandoeningen – gemiddeld 40 jaar – is het vaak moeilijk om achteraf aansprakelijkheid vast te stellen. Om die reden heeft het IAS een asbestregister opengesteld. Wie weet of vermoedt dat hij of zij – in het verleden of recent – aan asbest is blootgesteld, ook als er (nog) geen sprake is van ziekte, kan zich hier registreren. De opgeslagen informatie kan wanneer nodig, in een later stadium helpen om een goede bewijspositie op te bouwen.

 Het register staat niet alleen open voor (ex-)werknemers, maar ook voor anderen die vermoeden direct of indirect met asbest in aanraking gekomen te zijn. Denk aan familieleden die bijvoorbeeld via de kleding van een werknemer in aanraking zijn gekomen met asbestvezels of mensen die in de buurt waren van een asbestbrand of van andere omstandigheden waarbij asbest vrij in het milieu terecht is gekomen. Het register is te vinden op www.asbestregister.nl

Verjaringstermijn

Een belangrijke onderwerp voor asbestslachtoffers is de wens om de formele verjaringstermijn van 30 jaar niet toe te passen. Vanwege de lange latentietijd openbaren asbest gere­lateerde ziekten zich vaak pas na het aflopen van de verjaringstermijn.

Gelukkig nemen veel (ex-)werkgevers en verzekeraars in de praktijk hun verantwoordelijkheid en wordt ondanks het overschrijden van de formele verjaringstermijn een vergoeding uitgekeerd aan het slachtoffer of de nabestaanden. In circa 50 gevallen per jaar wordt nog wel een beroep gedaan op verjaring. Partijen streven dan ook naar een regeling waarin belanghebbenden met elkaar afspraken maken over hoe om te gaan met de verjaringstermijn.    

Prof. Job de Ruiterprijs Elke twee jaar wordt de Prof. Job de Ruiterprijs uitgereikt aan een persoon die zich opvallend verdienstelijk heeft gemaakt voor asbestslachtoffers. Rob van der Heijden, bestuursvoorzitter van het Instituut Asbestslachtoffers reikte vandaag deze prijs uit aan Leon Widdershoven, voormalig voorzitter van de Asbestslachtoffers Vereniging Nederland, wegens zijn grote verdienste voor asbestslachtoffers in Nederland

Het Instituut Asbestslachtoffers (IAS) adviseert de Sociale Verzekeringsbank (SVB) over het recht op een tegemoetkoming van € 20.355,- voor asbestslachtoffers met de ziekte mesothelioom of asbestose. Daarnaast bemiddelt het IAS tussen (ex­)werkgevers en (ex­)werknemers over het betalen van een schadevergoeding. Het standaardbedrag van de schadevergoeding is € 64.522. Sinds de oprichting in 1999 hebben ruim 8000 asbestslachtoffers het IAS weten te vinden.

Asbest is niet iets van het verleden, maar van het heden. Hoewel er 25 jaar geleden een totaalverbod kwam op het gebruik van asbest, beleven we nu een piek wat betreft het aantal slachtoffers. Volgens onderzoeker Burdorf van het Erasmus MC heeft de piek zich waarschijnlijk vorig jaar voorgedaan. Vanaf nu zal de jaarlijkse sterfte geleidelijk afnemen. De 76-jarige Dirk Borsboom is één van de asbestslachtoffers die kort geleden de diagnose mesothelioom (asbestkanker) kreeg. Het Instituut Asbestslachtoffers (IAS) opent nu een meldpunt voor mensen die met asbest hebben gewerkt. asbestregister.nl. Bron: nos, 14 april 2018, rtl, 14 april 2018; Burdorf A (2018)

Een Amerikaan krijgt ca. 25 miljoen euro schadevergoeding van multinational Johnson & Johnson omdat hij mesothelioom van babypoeder zou hebben gekregen. Talk wordt vaak vlakbij asbest ontgonnen. Volgens het Amerikaanse National Cancer Institute zitten in de Johnson&Johnson-talkpoeders geen kankerverwekkende stoffen. Het International Agency for Research on Cancer is minder uitgesproken en meldt dat deze producten kanker kunnen veroorzaken. Johnson & Johnson gaat in hoger beroep tegen de uitspraak. Bron: Het Nieuwsblad, 9 april 2018

Op 15 maart 2018 kreeg longarts prof. dr. Joachim Aerts uit Rotterdam de ZonMw Parel voor zijn werk aan het ontwikkelen van immunotherapie tegen asbestkanker. Zijn team slaagde erin om bij patiënten een afweerreactie tegen de tumor op gang te brengen. Het is de eerste stap op weg naar een effectieve behandeling van deze nu nog fatale vorm van kanker. Bron: zonmw.nl, 15 maart 2018