Op 22 augustus organiseerde het IAS een Ronde Tafelgesprek over de IAS Monitor. De IAS Monitor laat op de website van het IAS in de vorm van interactieve figuren (flash) een aantal relevante cijfers zien over het asbestgebruik, de ontwikkeling van de ziekte mesothelioom en specifieke kenmerken van asbestslachtoffers, zowel in Nederland als wereldwijd. Daarbij is gebruik gemaakt van gegevens van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) en uit de databanken van het IAS en de Sociale Verzekeringsbank (SVB).

Beleidsmakers en experts op het gebied van asbest en gezondheid analyseerden welke onderzoeksvragen op het gebied van asbest en gezondheid relevant zijn, hoe de incidentie zich gaat ontwikkelen, op welke plekken blootstelling voorkomen moet worden en welke verbeteringen van de IAS Monitor worden voorgesteld. Na een presentatie van de monitor werden vier thema’s aan de hand van vier stellingen behandeld.

1. Onverwachte of onderschatte beroepsrisico's
Stelling 1. Installateurs (cv/elektromonteurs, loodgieters, elektriciens) die werken in gebouwen van vóór 1994 zijn onvoldoende beschermd tegen asbestblootstelling.
Niet alleen uit de IAS Monitor, maar ook uit allerlei buitenlandse onderzoeken komen de installateurs als een van de belangrijkste asbestrisicoberoepen naar voren. Ook TNO en RIVM melden dat deze groep een groot risico loopt. Verder is deze groep zich volgens Brits onderzoek niet voldoende bewust van dit risico. De deelnemers waren het in het algemeen eens met deze stelling. De branche doet in Nederland best veel, maar het is niet genoeg, was de conclusie.

2. Milieugerelateerde blootstelling
Stelling 2. De overheid heeft te weinig aandacht voor asbestvervuiling in gebieden waar veel met asbest is gewerkt (havens, oude bedrijventerreinen e.d.). De aandacht gaat nu met name uit naar verwijdering van asbestafval in de omgeving van de voormalige primaire asbestindustrie en naar asbestdaken en scholen.
De gebieden waar, volgens de IAS Monitor de meeste mesothelioompatiënten wonen, komen niet helemaal overeen met de gebieden waar de overheid momenteel het meeste asbestafval laat verwijderen. Het commentaar op deze stelling was dat het huidige overheidsbeleid in overeenstemming is met de aandachtsgebieden die uit eerder onderzoek naar voren kwamen. Mogelijk geven de nieuwe gegevens uit de IAS Monitor reden tot heroverweging.

3. Verhoogd risico door aard van de asbestblootstelling
Stelling 3. Meer dan 80% van de nieuwe normoverschrijdende blootstellingen wordt veroorzaakt door niet-hechtgebonden toepassingen van amosiet in gebouwen en constructies (b.v. spuitasbest, brandwerend board).
Het zeldzame buikvliesmesothelioom is een vorm van mesothelioom die vooral voorkomt bij mensen die zwaar en intensief aan amfibool asbest zijn blootgesteld. Volgens de IAS Monitor komt deze ziekte met name voor bij isoleerders die in de bouw aan amosiet asbest zijn blootgesteld. In het commentaar op deze stelling kwam naar voren dat de overheid in het verleden te laat maatregelen tegen amosiet heeft genomen. In haar meest recente advies heeft de Gezondheidsraad nog steeds geen aandacht voor deze vorm van blootstelling. TNO en RIVM wijzen echter wel op dit risico. Uit de discussie naar aanleiding van deze stelling werd nog niet duidelijk of en, zo ja, welke actie de overheid hierin kan nemen. Een mogelijke heroverweging van beleid werd echter wel genoemd. 

 4. IAS Monitor en het buitenland
Stelling 4. Nederland heeft relatief veel mesothelioom omdat de registratie zo goed is
Bij een internationale vergelijking laat de IAS Monitor zien dat Nederland op de tweede plaats staat als het gaat om het aantal mesothelioomslachtoffers, maar per inwoner veel minder asbest heeft gebruikt dan landen als België/Luxemburg, het Verenigd Koninkrijk, Australië, Japan en de Verenigde Staten. Opvallend is dat België, de grootste asbestgebruiker tussen 1960 en 1980, niet in de mesothelioomsterftestatistieken staat vermeld Uit een presentatie van het Belgische Asbestfonds bleek dat de Belgische problematiek veel overeenkomst vertoont met de Nederlandse. In de discussie over de stelling werd vastgesteld werd dat het niet alleen om registratie gaat, maar ook om diagnostiek. Nederland heeft de grootste longartsendichtheid ter wereld. Daarom zal er in Nederland niet snel iemand met mesothelioom worden gemist, terwijl dat in veel andere landen zoals Oost -Europa en Rusland wel degelijk het geval is. Die mensen komen niet in de diagnostiek voor en daarom ook niet in de registratie. Soms heb je ook dat de registratie niet deugt, maar in de meer ontwikkelde landen is de registratie wel op orde.

Conclusie
De IAS Monitor bevat veel gegevens die niet alleen voor de wetenschap, maar ook voor beleidsmakers en uitvoering relevant kunnen zijn. Mogelijk zijn beroepsgroepen en sectoren die, volgens de monitor in het verleden het grootste asbestrisico hadden nog steeds risicovol. Bovendien kan aan de hand van gegevens van milieuslachtoffers (tns) en slachtoffers die minder verwachte beroepen hadden het risico van incidentele of kortdurende asbestblootstelling nader worden onderzocht. 

Instituut Asbestslachtoffers, oktober 2012