Meer aandacht voor arbeid in de spreekkamer

Het jaar 2023 nadert zijn einde. Dit was (naast helaas vele wereldschokkende gebeurtenissen) ook het jaar van de invoering van de nieuwe beroepsziekteregeling TSB. De regeling TSB staat voor Tegemoetkoming Stoffengerelateerde Beroepsziekten. Hiermee werd voor het eerst in Nederland een regeling van kracht voor een grote groep uiteenlopende beroepsziekten.

Het jaar is nog niet helemaal afgesloten. Er zal ongetwijfeld een officiële evaluatie worden opgesteld. Toch kan al een eerste conclusie worden getrokken. Het aantal aanmeldingen bleef achter bij de verwachtingen. Hoe komt dat?

Een eerste verklaring zou kunnen zijn dat het dus wel mee valt met de beroepsziekten in Nederland. Dat zou goed nieuws zijn. Maar helaas is dit geen waarschijnlijke verklaring. De verwachtingen werden namelijk opgesteld op basis van ervaringen in het buitenland en epidemiologisch onderzoek.  Zo heeft de Gezondheidsraad het afgelopen najaar nog becijferd dat in Nederland jaarlijks zeshonderd mensen sterven aan longkanker door asbest. Bij het ISBG hebben zich in 2023 echter nauwelijks honderd mensen aangemeld voor deze ziekte. Met andere woorden, de mensen met een beroepsziekte zijn er wél. Maar ze weten (nog) niet de weg naar het ISBG te vinden.

Zo komen we op een tweede verklaring voor de geringe instroom. In de spreekkamer van de arts is er in de regel weinig aandacht voor arbeid. Een arts vraagt niet naar het verband tussen de aandoening en het werk. Voor de behandeling en genezing maakt het namelijk niet uit. Het gevolg is wel dat er dus veel mensen in Nederland rondlopen met een ziekte, aan wie nooit verteld is dat deze (mogelijk) door het werk is veroorzaakt.

Elders in deze Nieuwsbrief kunt u lezen over hoe in de bakkerssector werknemers worden geholpen om de diagnose van meelstofallergie te stellen. Deze zieke werknemers worden vervolgens begeleid naar ander werk én er worden maatregelen getroffen om te voorkomen dat andere mensen ziek worden. Dit is niet alleen in het belang van de werknemers, maar ook van belang voor de continuïteit van het werk in de sector.

Het voorbeeld van de bakkerssector verdient navolging. De grote opgave is om te zorgen dat er in de spreekkamer van de arts méér over het werk wordt gesproken. Dat zal niet vanzelf gebeuren. Door middel van voorlichting en opleiding door organisaties van specialisten en huisartsen, maar ook door patiëntenorganisaties, moet dit langzaam maar zeker inslijten. Omdat er inmiddels een regeling is voor erkenning van beroepsziekten. Maar vooral om ziekte als gevolg van het werk te voorkomen.

Met de ervaringen van 2023 in het achterhoofd zijn de goede voornemens voor 2024 snel uitgesproken. Ik wens alle partijen daarbij veel succes!

Tot slot een persoonlijke noot. Dit is mijn laatste editorial voor de Nieuwsbrief van het IAS en het ISBG. Per 1 januari volgt Emiel Rolink mij op als directeur. In de afgelopen acht jaar heb ik regelmatig de mogelijkheid gehad om met asbestslachtoffers te praten. Dat waren geen makkelijke gesprekken. Maar telkens viel mij op wat het toch aardige mensen zijn, die in het verleden hard gewerkt hebben en door een speling van het lot opeens heel ernstig ziek worden. Het was een voorrecht om mij in te mogen zetten voor erkenning  van asbestslachtoffers en slachtoffers met andere beroepsziekten door gevaarlijke stoffen.

Jan Warning
Directeur IAS en ISBG
j.warning@ias.nl
December 2023