Bakkers blij met stofvrij: hoe een sector grondstofallergie aanpakt

Wanneer iemand vertelt dat hij of zij in de bakkerijsector werkt, denk je misschien niet meteen aan gezondheidsrisico’s. Je denkt dan eerder aan lekker brood. Maar toch kan een bakker bijvoorbeeld een grondstofallergie krijgen.
Wat houdt dat precies in? Een grondstofallergie is een overgevoeligheidsreactie van het afweersysteem op eiwitten die in meel en enzymen voorkomen. Deze eiwitten worden ook wel allergenen genoemd. Grondstofallergie is een ernstig gezondheidsprobleem voor veel werknemers in de bakkerijsector. Als een bakker veel en lang wordt blootgesteld aan meelstof, kan hij of zij een allergie ontwikkelen voor dit allergeen.
De klachten van grondstofallergie kunnen variëren van mild tot ernstig, afhankelijk van de mate van blootstelling, de gevoeligheid van de persoon en de aanwezigheid van andere factoren zoals roken, astma of hooikoorts. In haar persoonlijke verhaal vertelt Maricella Korvemaker over haar ervaring met grondstofallergie.

Om te voorkomen dat een persoon een ernstige vorm van grondstofallergie ontwikkelt, hebben de werkgevers- en werknemersorganisaties in de sector samen met de overheid het Arboconvenant grondstofallergie gesloten. Een belangrijk onderdeel van dit convenant is de campagne Blij met stofvrij, die sinds 2003 loopt.

De campagne Blij met stofvrij heeft als doel om de bewustwording en de kennis over grondstofallergie te vergroten, en om praktische oplossingen te bieden om de blootstelling aan meelstof te verminderen. De campagne richt zich op zowel leidinggevenden als medewerkers in de ambachtelijke bakkerijen, industriële bakkerijen, maalindustrie en bakkerijgrondstoffenindustrie.

De campagne biedt onder andere:

• Voorlichting over de risico’s van meelstof en preventieve maatregelen die genomen kunnen worden om de blootstelling te verminderen. Op de website bakbekwaam.nl vind je informatie hierover, zoals bijvoorbeeld instructiefilmpjes.
• De mogelijkheid tot ondersteuning en advies bij het opstellen en uitvoeren van een stofbeheersplan. Het stofbeheersplan is een plan waarin een werkgever maatregelen beschrijft die hij neemt om de blootstelling binnen zijn bedrijf te verminderen.

• De mogelijkheid voor werknemers om deel te nemen aan screening. Het is belangrijk om in een vroeg stadium de allergie op te sporen, zodat verdere schade aan de gezondheid voorkomen wordt of in ieder geval beperkt. Dit kan door bijvoorbeeld mee te werken aan een intredeonderzoek en een periodiek medisch onderzoek. Het Informatiecentrum grondstoffen allergie coördineert allergieonderzoek.
• En mocht het toch zo zijn dat iemand allergisch beroepsastma ontwikkelt en het nodig is om verder te kijken naar andere carrièremogelijkheden, wijst de begeleidingscommissie grondstoffenallergie (BCGA) op de mogelijkheid om een financiële tegemoetkoming aan te vragen bij het ISBG. Dit geld kan bijvoorbeeld gebruikt worden voor verlies van inkomsten of het financieren van een opleiding voor een andere baan.

Als beleidsmedewerker gevaarlijke stoffen zie ik dit als de punten die per sector kritisch bekeken moeten worden. Wat is het risico van een stof? Hoe kan dit risico ingeperkt worden? En mocht het toch tot gezondheidsprobleem leiden, wat is dan de beste oplossing?

De bakkerijsector toont aan dat zij actief op zoek is naar oplossingen voor de uitdagingen waarmee de sector wordt geconfronteerd. Het is in het belang van iedereen om onveilige werksituaties te voorkomen, gezondheidsrisico’s te verminderen en duurzame inzetbaarheid te bevorderen. Dit kan alleen worden bereikt door middel van constructieve samenwerking tussen werkgevers, werknemers en de overheid. De resulterende oplossingen die voortvloeien uit deze samenwerkingen, zoals de campagne “blij met stofvrij”, bieden hoop voor de toekomst.

Ramona van Heerebeek
Beleidsmedewerker gevaarlijke stoffen ISBG
r.vanheerebeek@isbg.nl
December 2023