Asbestkaart vernieuwd

Asbestslachtoffers worden ziek lang nadat het contact met asbest heeft plaatsgevonden. Op dat moment zijn zij zich opeens pijnlijk bewust hoe het verleden ook fysiek sporen nalaat. Op welke manier is er contact met asbest geweest? Daarvoor moeten zij 30 tot 60 jaar terug in het geheugen graven. Sinds 2004 bestaat de Asbestkaart, een digitale geheugensteun voor iedereen die wil weten hoe asbestblootstelling in het verleden in bedrijfstakken en beroepen heeft plaatsgevonden. In 2020 is de Asbestkaart vernieuwd en beter toegankelijk gemaakt. 

Een asbestslachtoffer heeft te maken met een snel aftakelende gezondheid, maar wordt ook geconfronteerd met juridische vraagstukken. Bijvoorbeeld de vraag of er recht is op schadevergoeding van een vroegere werkgever. Hij of zij zal aan moeten tonen bij deze werkgever aan asbest te zijn blootgesteld. Om deze en andere juridische problemen waarmee asbestslachtoffers te maken krijgen te beslechten, hebben de overheid en maatschappelijke organisaties in 1999 het Instituut Asbestslachtoffers (IAS) opgericht.

Na de oprichting heeft het IAS opdracht gegeven om de Asbestkaart op te stellen. In de Asbestkaart is vastgelegd wat er bekend was over blootstelling aan asbest in een bepaald beroep of in een bedrijfstak. In feite gaat het om een databank met historische onderzoeksgegevens. De Asbestkaart vormt een hulpmiddel om vast te stellen of een werknemer in contact is geweest met asbest.

De totstandkoming van de Asbestkaart dateert alweer van 2004. Het was een expertsysteem, dat eigenlijk ook alleen voor experts toegankelijk was. Databanken zijn sindsdien veel gebruikersvriendelijker geworden. Door de gedateerde uitstraling en de lastige toegankelijkheid werd de Asbestkaart steeds minder toegepast. Daar is nu verandering in gekomen.

Digitale geheugensteun voor asbestslachtoffers
In 2020 heeft de Asbestkaart een nieuw jasje gekregen. Nieuwsgierigen kunnen kijken op www.asbestkaart.nl.  Dankzij de heldere lay-out en de goede zoekfunctie kunnen asbestslachtoffers, maar ook werkgevers en verzekeraars, nu vrij eenvoudig nagaan welke kans op blootstelling er in een bepaald beroep was.

Laten we het voorbeeld nemen van een asbestslachtoffer dat verklaart van eind jaren zestig tot eind jaren zeventig te hebben gewerkt als metaalbewerker en lasser bij een bedrijf gespecialiseerd in container- en koeltechniek. Het slachtoffer voerde voornamelijk reparaties uit aan de trailers waarmee de containers werden vervoerd. Hij verving onder meer bumpers en plaatwerk. Een collega was verantwoordelijk voor het controleren en vervangen van de asbesthoudende remvoeringen van de trailers. Deze collega spoot de remvoeringen schoon met perslucht waardoor veel stof vrij kwam. Met deze gegevens is het eenvoudig zoeken in de Asbestkaart. We kijken naar het beroep ‘lasser’ en de bedrijfstak ‘carrosserie- aanhanger- en opleggerindustrie’ voor de betreffende periode. De Asbestkaart meldt dat er ‘goede kans op blootstelling’ was en dat deze blootstelling volgens de literatuur 1 tot 2 vezels per cm3 bedroeg.

Hiermee is de Asbestkaart een handige digitale geheugensteun voor asbestslachtoffers geworden. Ook voor werkgevers en verzekeraars die met een claim worden geconfronteerd vormt het een goed hulpmiddel om het verhaal van het slachtoffer te bevestigen.

Het eind van het jaar is ook het moment van goede voornemens. Het valt te hopen dat, om asbestslachtoffers te helpen bij juridische problemen, in 2021 veel gebruik wordt gemaakt van de vernieuwde Asbestkaart!

December 2020,
Jan Warning
Directeur Instituut Asbestslachtoffers
j.warning@ias.nl