Veelgestelde vragen

Vragen over de regeling

Wat is de achtergrond van de TAS-regeling?

De Regeling tegemoetkoming asbestslachtoffers (TAS-regeling) is sinds 26 januari 2000 van kracht. De regeling is bedoeld voor (ex-)werknemers en hun huisgenoten die door het werk met asbest ziek zijn geworden. Als aan de voorwaarden wordt voldaan krijgen zij een financiële tegemoetkoming van de overheid.​

Een asbestziekte is heel heftig en leidt tot veel verdriet. Dit wordt ook wel ‘immateriële schade’ genoemd. Door de tegemoetkoming hoopt de overheid het slachtoffer een vorm van erkenning en blijk van medeleven te geven. ​

De tegemoetkoming is geen schadevergoeding. Als een werknemer via het werk met asbest in contact is gekomen, kan de (vroegere) werkgever gehouden worden om een schadevergoeding te betalen. In het geval er een schadevergoeding wordt betaald aan het asbestslachtoffer, dient de tegemoetkoming hiermee verrekend te worden.​

Wat is de achtergrond van de TNS-regeling?

Sinds 2007 is de Regeling tegemoetkoming niet loondienstgerelateerde asbestslachtoffers (Regeling TNS) van kracht. Veel mensen hebben geen contact gehad met asbest in loondienst en zijn wel ziek geworden. Dit geldt bijvoorbeeld voor zelfstandigen en mensen die contact gehad met asbest in het milieu of in de huissituatie. Als aan de voorwaarden wordt voldaan krijgen zij een financiële tegemoetkoming van de overheid.​

Een asbestziekte is heel heftig en leidt tot veel verdriet. Dit wordt ook wel ‘immateriële schade’ genoemd. Door de tegemoetkoming hoopt de overheid het slachtoffer een vorm van erkenning en blijk van medeleven te geven. ​

De tegemoetkoming is geen schadevergoeding. Soms kan er een veroorzaker worden gevonden, die gehouden kan worden om een schadevergoeding te betalen. Als er een schadevergoeding wordt betaald, dient de tegemoetkoming hiermee verrekend te worden.​

Wat is een ‘huisgenoot’ volgens de TAS-regeling?​

Een huisgenoot volgens de TAS-regeling is iemand die in dezelfde woning heeft geleefd met een werknemer, op het moment dat deze was blootgesteld aan asbest. Het is mogelijk dat de huisgenoot via de kleding van de werknemer in contact is gekomen met asbest.​

Ik ben nabestaande van een asbestslachtoffer. Wat kan het IAS voor mij betekenen?​

Asbestslachtoffers kunnen heel snel komen te overlijden. Of nabestaanden vervolgens recht hebben op een tegemoetkoming van de overheid of een schadevergoeding van de werkgever is afhankelijk van verschillende omstandigheden. De tegemoetkoming van de overheid is bedoeld voor erkenning van het leed van het asbestslachtoffer en dient bij leven te worden aangevraagd. Volgens het aansprakelijkheidsrecht dient een asbestslachtoffer bij leven zijn (vroegere) werkgever aansprakelijk te stellen voor de immateriële schade. Voor de materiële schade kunnen nabestaanden wel een claim indienen bij de vroegere werkgever van het asbestslachtoffer wanneer het asbestslachtoffer al is overleden.​ ​

Er zijn verschillende situaties denkbaar:​

  1. Het asbestslachtoffer is overleden en heeft zich niet bij leven aangemeld bij het IAS​
    De nabestaanden hebben geen recht op de tegemoetkoming. Wanneer er een mogelijk aansprakelijke werkgever bekend is, kunnen de nabestaanden zich wenden tot het IAS voor bemiddeling voor de materiële schade.​

  2. Het asbestslachtoffer is overleden nadat hij zich heeft aangemeld bij het IAS, maar voordat de aanvraagformulieren zijn teruggestuurd naar het IAS en voordat een of meer werkgevers aansprakelijk zijn gesteld​
    De nabestaanden dienen binnen zes weken na de aanmelding de aanvraagformulieren terug te sturen om in aanmerking te komen voor een tegemoetkoming. Wanneer er een mogelijk aansprakelijke werkgever bekend is, kunnen de nabestaanden zich wenden tot het IAS voor bemiddeling voor de materiële schade.​

  3. Het asbestslachtoffer is overleden nadat de werkgever aansprakelijk is gesteld, maar voordat de bemiddeling met de (ex-)werkgever is afgerond​
    Nadat het asbestslachtoffer is overleden zet het IAS de bemiddeling voort. Als de bemiddeling leidt tot een schadevergoeding zal in overleg met de werkgever of verzekeraar worden vastgesteld wie de nabestaande is. Mogelijk zal een verklaring van erfrecht dienen te worden overlegd.​

  4. Het asbestslachtoffer is overleden nadat de aanvraagformulieren zijn teruggestuurd, maar voordat de SVB een besluit heeft genomen om de tegemoetkoming toe te kennen​
    Wanneer aan de overige voorwaarden wordt voldaan, wordt de tegemoetkoming uitgekeerd aan de nabestaande. Wie de nabestaande is wordt volgens de regelingen TAS en TNS als volgt bepaald:​
    • de echtgenoot, echtgenote of partner;​
    • als deze er niet is, de minderjarige kinderen;​
    • als er ook geen minderjarige kinderen zijn, de persoon met wie de overledene in gezinsverband leefde;​
    • als er ook geen personen zijn met wie de overledene in gezinsverband leefde, de erfgenamen zoals bedoeld in Boek 4 van het Burgerlijk Wetboek, mits een verklaring van erfrecht wordt overlegd.​

Wat houdt het normbedrag voor de schadevergoeding voor maligne mesothelioom in?​

Om de bemiddeling voor een schadevergoeding te versnellen hebben partijen een normbedrag afgesproken. Dit normbedrag geldt voor de meeste asbestslachtoffers. Door te bemiddelen over een normbedrag hoeft niet meer in elk dossier de schade in kaart te worden gebracht. Dat scheelt tijd.​

In 2024 bedraagt het normbedrag voor maligne mesothelioom € 79.102,- en wordt jaarlijks geïndexeerd. Het normbedrag bestaat uit drie componenten:​

  • Smartengeld € 71.180,-​
  • Materiële schade € 3.961,-​
  • Overlijdensschade € 3.961,-​

Smartengeld wordt ook wel immateriële schade genoemd. Gedoeld wordt op verlies aan levensvreugde. Een asbestziekte is heel heftig en leidt tot veel verdriet. ​

Met materiële schade wordt gedoeld op extra kosten voor de behandeling van de ziekte. Denk aan vervoer en parkeren bij het ziekenhuis, verlies van eigen risico bij de zorgverzekering of extra voorzieningen thuis.  

Bij overlijdensschade gaat het om de kosten in verband met de uitvaart.​

Het kan zijn dat er sprake is van extra materiële schade. Als dat het geval is zal een laatste fase aan de bemiddeling worden toegevoegd, waarin de materiële schade in kaart wordt gebracht.​

Wat houdt meewerken aan de bemiddeling in?​

Door mee te werken aan de bemiddeling zorgt u dat de schade die u heeft opgelopen én de tegemoetkoming van de overheid zo mogelijk verhaald kunnen worden op een aansprakelijke werkgever.​
​
U werkt mee aan de bemiddeling door:​​

  • Informatie te geven over uw arbeidsverleden en de blootstelling aan asbest op uw werk​
  • Als er een mogelijk aansprakelijke werkgever is gevonden deze aansprakelijk te stellen​
  • Vragen van medewerkers van het IAS uw specifieke situatie te beantwoorden​


​Bij deze verschillende stappen wordt u geholpen door het IAS. U hoeft bijvoorbeeld niet zelf een brief aan uw werkgever te formuleren waarin u deze aansprakelijk stelt, maar u kunt gebruik maken van een voorbeeldbrief’​

Wat houdt het normbedrag voor de schadevergoeding voor asbestose in?​

Om de bemiddeling voor een schadevergoeding te versnellen hebben partijen een normbedrag afgesproken. Dit normbedrag geldt voor de meeste asbestslachtoffers. Door te bemiddelen over een normbedrag hoeft niet meer in elk dossier de schade in kaart te worden gebracht. Dat scheelt tijd.​

Het normbedrag voor asbestose is afhankelijk van de ernst van het longfunctieverlies en bedraagt in 2024 € 27.971,-, € 51.556,- of € 75.141,-.  Deze bedragen worden jaarlijks geïndexeerd. ​

Het normbedrag bestaat uit twee componenten: een deel voor smartengeld en een deel materiële schade.​

Smartengeld wordt ook wel immateriële schade genoemd. Gedoeld wordt op verlies aan levensvreugde. De hoogte van het smartengeld is afhankelijk van het longfunctieverlies. ​

Met materiële schade wordt gedoeld op extra kosten voor de behandeling van de ziekte. Denk aan vervoer en parkeren bij het ziekenhuis, verlies van het eigen risico bij de zorgverzekering of extra voorzieningen thuis.​

Het kan zijn dat er sprake is van extra materiële schade. Als dat het geval is, zal er als een laatste fase aan de bemiddeling worden toegevoegd, waarin de materiële schade in kaart wordt gebracht.​

Vragen over de blootstelling

Hoe weet ik of bepaalde materialen in mijn omgeving asbest bevatten?

Er zijn enkele punten op basis waaraan u kunt herkennen of producten of materialen mogelijk asbest bevatten:

  • stamt het product uit de tweede helft van de vorige eeuw? (vanaf 1950 werd asbest veel gebruikt, tot 1993)
  • heeft het product een functie die verband houdt met bescherming tegen hitte of zuren, bij afdichting of pakkingen van leidingen, of bij de constructie (wand of dak)?
  • heeft het materiaal een gelaagde vezelachtige structuur?

Of de materialen daadwerkelijk asbest bevatten is een vraag die in het laboratorium kan worden beantwoord.

Infomil heeft een filmpje gemaakt over het herkennen van asbest in de woning: https://www.youtube.com/watch?v=EtlNWZM-S94

Als bewoner vermoed ik dat zich asbest in mijn woning bevindt. Wat moet ik doen?

Als u huurder bent dient u de verhuurder te informeren dat er zich mogelijk asbest in de woning bevindt. De verhuurder dient dan te beoordelen of het asbest gevaarlijk is en weggehaald moet worden. De verhuurder heeft overigens ook een informatieplicht naar de huurder over de aanwezigheid van asbest in en om het huis.

Als eigenaar van de woning kunt u bij verdacht asbesthoudend materiaal contact opnemen met de GGD in uw omgeving. Zij kunnen u verder helpen.

Op mijn werk stuit ik op verdacht asbesthoudend materiaal. Wat moet ik doen?

Als u verdacht asbesthoudend materiaal tegen komt bijvoorbeeld bij onderhoud- of sloopwerkzaamheden, dient u meteen het werk te onderbreken en uw werkgever te informeren. De werkgever dient gepaste maatregelen te nemen door te (laten) onderzoeken of het gaat om asbest en, mocht het inderdaad gaan om asbesthoudend materiaal, het asbest op een deugdelijke manier te laten verwijderen.

Als het gaat om verdacht asbesthoudend materiaal dat zich in de ruimte bevindt, vast zit en niet wordt aangeroerd, dient u uw werkgever te informeren, maar kunt u uw werkzaamheden voortzetten. De werkgever dient gepaste maatregelen te nemen door te (laten) onderzoeken of het gaat om asbest en, mocht het inderdaad gaan om asbesthoudend materiaal, of het asbest een gevaar vormt en verwijderd dient te worden, dan wel kan blijven zitten.

Het kan nuttig zijn om met uw mobiel foto’s te nemen van het materiaal, om te voorkomen dat er later onduidelijkheid ontstaat over de situatie.

Ik ben in contact geweest met (verdacht) asbesthoudend materiaal. Wat moet ik doen om mijn rechten veilig te stellen?

U dient in elk geval degene die verantwoordelijk is voor het feit dat u (mogelijk) aan asbest bent blootgesteld te informeren. Dit kan zijn uw werkgever, opdrachtgever of verhuurder. Als de verantwoordelijke met u van mening is dat u aan asbest bent blootgesteld is het van belang dat hij/zij deze informatie op schrift naar u bevestigt.

Als u uw rechten wilt veilig stellen is het goed om de feiten en omstandigheden waaronder u aan asbest bent blootgesteld goed te bewaren. Foto’s en andere documenten kunnen uw bewijspositie ondersteunen. Het IAS heeft hiervoor een asbestregister geopend. Dit is een voorziening op internet waar mensen die aan asbest zijn blootgesteld een eigen dossier kunnen openen. Ga hiervoor naar www.asbestregister.nl. Het is handig om tevoren de belangrijke documenten te scannen, zodat deze deel uit kunnen maken van het dossier.

Waar kan ik informatie vinden voor mij als huiseigenaar om zelf mijn asbestdak te verwijderen?

Vanaf 2025 zijn asbestdaken verboden in Nederland. Voor de achtergrond van deze maatregel zie de link https://www.infomil.nl/onderwerpen/asbest/asbest-in-daken/. Een dak dat kleiner is dan 35m2 kan onder bepaalde omstandigheden zelf verwijderd worden. Zie hiervoor het filmpje van Infomil: https://www.youtube.com/watch?v=yiS9dkptEzA

Vragen na afloop van de blootstelling

Ik ben aan asbest blootgesteld, hoeveel gevaar loop ik nu echt dat ik later een asbest-ziekte krijg?

Als iemand eenmalig aan asbest is blootgesteld, is de kans de kans dat hij of zij later een asbestziekte krijgt zeer klein. Het is van belang dat mensen zich niet onnodig grote zorgen maken na een eenmalige blootstelling.

In de tweede helft van de vorige eeuw zijn naar schatting meer dan 330.000 werknemers door hun werk intensief blootgesteld aan asbest. Er hebben zich vanaf het jaar 2000 tot nu ongeveer 9.000 mensen met longvlieskanker gemeld bij het IAS. Prognoses wijzen uit dat in de nabije toekomst nog ongeveer 8.000 mensen deze ziekte krijgen. Daarnaast zijn er andere aandoeningen als gevolg van asbest bekend, maar deze treden alleen op bij blootstelling aan hoge concentraties van asbest zoals dat nu in Nederland niet meer mogelijk is.

De kans op een asbestziekte neemt toe bij hogere concentraties asbestvezels in de lucht, herhaaldelijke blootstelling en geen ventilatie. Elke asbestslachtoffer is er één te veel. Ondanks dat de kans op een asbestziekte bij een eenmalige blootstelling zeer klein is, is het van wezenlijk belang om elke blootstelling te voorkomen.

Kan men de asbest uit mijn longen niet leegzuigen?

Het is niet mogelijk als men eenmaal asbest heeft ingeademd, om de asbest uit de longen te verwijderen. De asbestvezeltjes zijn te klein om ze te kunnen vinden en de longen zijn te kwetsbaar.

Ik ben aan asbest blootgesteld, wat kan ik doen om te voorkomen dat ik later een asbestziekte krijg?

Het beste dat u na blootstelling aan asbest kunt doen is stoppen met roken. De combinatie van roken met asbestblootstelling vergroot namelijk de kans op longkanker. Om allerlei bekende redenen is het verstandig om te stoppen met roken. Maar als men zich zorgen maakt over blootstelling aan asbest is dat nóg een extra reden om geen sigaret meer aan te steken.

Ik had vroeger een asbestberoep. Helpt het als ik mij periodiek laat screenen?

Screening na asbestblootstelling wordt door medici afgeraden. Een belangrijke reden is dat de screening, als die regelmatig wordt herhaald, door de straling op zich zelf een risico op gezondheidsschade vormt. Maar bovendien biedt vroegtijdige ontdekking door screening niet veel meer overlevingskansen dan als door de ziektesymptomen duidelijk wordt dat men een asbestziekte heeft.

Vragen over de aansprakelijkheid na blootstelling (werknemers/burgers)

De verjaring van asbestschade is dertig jaar. Kan ik de verjaring stuiten zolang ik nog niet ziek ben?

Voor de gevallen waarin blootstelling aan asbest zich heeft voorgedaan vóór 2004, bedraagt de verjaringstermijn van vorderingen tot vergoeding van schade dertig jaar. De verjaring begint te tellen vanaf het moment van de laatste blootstelling. Dus als u bij een werkgever in 1992 voor het laatst aan asbest bent blootgesteld, is de vordering tot schadevergoeding verjaard in 2022.

Zolang iemand nog niet ziek is kan hij of zij de werkgever niet aansprakelijk stellen voor de schade, want er is nog geen schade. Om dezelfde reden is het niet mogelijk om de verjaring van de vordering tot schadevergoeding te stuiten zolang men nog niet ziek is.

Overigens hebben partijen vertegenwoordigd in het IAS afgesproken dat vanaf 21 oktober 2022 er vrijwillig geen beroep meer wordt gedaan op verjaring bij asbestschade.

Vragen over de verantwoordelijkheid van werkgevers na blootstelling

Wat moet de werkgever doen als werknemers aan asbest zijn blootgesteld?

De werkgever moet dit registreren. Daarbij vermeldt hij de naam van de werknemer, de aard en de duur van de werkzaamheden en de mate van blootstelling. Deze registratie moet ten minste veertig jaar worden bewaard. Zie ook: https://www.inspectieszw.nl/onderwerpen/asbest/vraag-en-antwoord/wat-moet-de-werkgever-doen-als-werknemers-zijn-blootgesteld-aan-asbest

Het is een goed gebruik om de betrokken medewerkers per brief te laten weten dat ze zijn blootgesteld geweest aan asbest. Een kopie van deze brief kan opgenomen worden in het personeelsdossier.

Is er een standaard format aanwezig wat de werkgever moet vastleggen na blootstelling?

Er is geen vast format voor een register. Het volgende dient de werkgever in elk geval vast te leggen:

  • de periode van de blootstelling (tijdsaanduiding van …/tot …) tijdens (beschrijving werkzaamheden) (bij langere blootstelling het aantal uren per dag),
  • de geschatte asbestconcentratie in de lucht op de werkplek (aanduiding concentratie),
  • of men beschikte over persoonlijke beschermingsmiddelen en zo ja welke.

Vragen over de dienstverlening van het IAS

Voor welke ziekten als gevolg van asbest kan het IAS iets betekenen?

Het IAS is opgericht door een brede coalitie van werkgevers- en werknemersorganisaties, het Verbond van Verzekeraars, het Comité Asbestslachtoffers en de overheid om de juridische lijdensweg van asbestslachtoffers te bekorten. Aanvankelijk voerde het IAS regelingen uit voor slachtoffers met de ziekte maligne mesothelioom (longvlies- en buikvlieskanker), vanaf 2014 kunnen ook mensen met de ziekte asbestose zich wenden tot het IAS. Voor mensen met andere asbestziekten kan het IAS niets betekenen. Mogelijk kan daar in de toekomst verandering in komen.

Ik heb asbest op de longen maar het is ingekapseld. Kan ik in aanmerking komen voor een vergoeding?

Nee, om in aanmerking te komen voor een vergoeding moet de diagnose maligne mesothelioom of asbestose worden bevestigd door de medische panels van het IAS. Raadpleeg uw longarts over wanneer deze diagnose mogelijk wel kan worden gesteld.

Is het verplicht dat ik mijn vroegere werkgever aansprakelijk stel om een tegemoetkoming te kunnen ontvangen?

Ja, als er sprake is van een of meer mogelijk aansprakelijke werkgevers is het verplicht dat het asbestslachtoffer deze werkgevers aansprakelijk stelt om voor een tegemoetkoming van de overheid in aanmerking te komen.

De tegemoetkoming van de overheid is namelijk bedoeld voor die asbestslachtoffers waarvan de werkgever niet (meer) bestaat en voor asbestslachtoffers waarvan de aansprakelijkheid van de werkgever niet vastgesteld kan worden. In het geval er een mogelijk aansprakelijke werkgever is, zal het asbestslachtoffer deze werkgever aansprakelijk moeten stellen zodat vervolgens beoordeeld kan worden of deze werkgever aansprakelijk is.

Wij zijn nabestaanden van een asbestslachtoffer die zich bij leven niet heeft aangemeld bij het IAS. Kunnen wij ons alsnog aanmelden?

Nabestaanden van asbestslachtoffers met mesothelioom kunnen zich aanmelden, maar het IAS kan dan alleen bemiddelen over een materiële schadevergoeding van de voormalige werkgever.

Het IAS kan dus minder betekenen voor nabestaanden, dan voor asbestslachtoffers die zich bij leven hebben aangemeld. De reden hiervoor is de wettelijke bepaling dat voor het verkrijgen van smartengeld (immateriële schadevergoeding) het slachtoffer bij leven aansprakelijk moet hebben gesteld. Het smartengeld maakt het grootste deel uit van het schadebedrag en ook de tegemoetkoming van de overheid is gebaseerd op het smartengeld. Wanneer het asbestslachtoffer niet bij leven aansprakelijk heeft gesteld, kunnen nabestaanden enkel aanspraak maken op de materiële schadevergoeding en kan het IAS alleen daarover bemiddelen met de voormalige werkgever.

Is de tegemoetkoming en schadevergoeding belastingvrij? Moet ik het bedrag opgeven bij de inkomstenbelasting?

Als een asbestslachtoffer een tegemoetkoming van de overheid en een schadevergoeding van de werkgever ontvangt is daar geen inkomstenbelasting over verschuldigd. U hoeft het bedrag dus niet op te geven bij de inkomstenbelasting.

Verder kan het zijn dat een asbestslachtoffer zorgtoeslag of huurtoeslag ontvangt. Om te voorkomen dat, met de tegemoetkoming van de TAS of de TNS, uw vermogen te hoog wordt om hiervoor nog voor in aanmerking te komen, kunt u via de website van de Belastingdienst het formulier ‘Verzoek Bijzonder vermogen toeslagen’ invullen met het verzoek om de TAS- of TNS-uitkering niet mee te tellen. Zie de link: https://belastingdienst.nl/

Neem voor andere specifieke vragen betreffende vermogensbelasting of erfbelasting contact op met de Belastingdienst.

Bij een geslaagde bemiddeling betalen werkgevers en verzekeraars een bemiddelingsvergoeding.
Wat krijgen zij daarvoor terug?

Het IAS verricht de volgende activiteiten tijdens de bemiddeling:
• Bevestiging van de diagnose van een asbestziekte door het Nederlands Mesotheliomen Panel of door de sectie van de Nederlandse vereniging van longartsen;
• Arbeidshistorisch onderzoek naar blootstelling aan asbest door het asbestslachtoffer;
• Onderzoek naar rechtsopvolging van ondernemingen;
• Het benaderen van getuigen die zijn aangedragen door het slachtoffer of door de werkgever;
• Het bemiddelen op transparante wijze tussen het slachtoffer of de nabestaande en de werkgever of diens verzekeraar.

Alleen wanneer de bemiddeling leidt tot overeenstemming over een financiële regeling worden de bemiddelingskosten ad € 5.130,- exclusief btw (het tarief van 2024) bij de werkgever of verzekeraar in rekening gebracht. Als de bemiddeling niet leidt tot een financiële regeling brengt het IAS geen kosten in rekening.

Is de bemiddelingsvergoeding die werkgevers en verzekeraars betalen aan het IAS een vast bedrag?

In de meeste geslaagde bemiddelingen betalen de werkgevers en verzekeraars een vast bedrag voor de bemiddelingskosten ad € 5.130,- exclusief btw (het tarief van 2024).

Het kan zijn dat er in een individuele situatie sprake is van meer materiële schade dan waar de normbedragen van uitgaan. Als dat het geval is zal er een laatste fase aan de bemiddeling worden toegevoegd, waarin deze zogenoemde bovennormatieve schade in kaart wordt gebracht.

Meestal, bijvoorbeeld wanneer het gaat om begrafeniskosten, is de bovennormatieve schade eenvoudig vast te stellen. Dat leidt niet tot aanvullende bemiddelingskosten. Wanneer er sprake is van een complexe situatie, waardoor aanvullend feitenonderzoek noodzakelijk is, kunnen aanvullende bemiddelingskosten in rekening worden gebracht.

Kan ik de bemiddeling van het IAS stoppen om een advocaat in de arm te nemen?

Na de aansprakelijkstelling kunt u op ieder door u gewenst moment besluiten om af te zien van bemiddeling of een lopende bemiddeling tussen het IAS en uw (vroegere) werkgever stoppen, wanneer u van mening bent dat het beter is een advocaat in de arm te nemen.